🔺جنگ هیبریدی، که گاھی از آن با عنوان عملیاتهای پیچیده، جنگهای کوچک، و یا جنگهای نامنظم نیز یاد می شود، بیانگرِ به کارگیری ترکیبیِ قابلیت ھای نیروهای متعارف به شیوه های پیچیده و ھماھنگ شده است. این نوع نبرد در حوزه نظامی، شامل عواملی است که از تاکتیکها و آرایشهای نظامی و چریکی گرفته، تا حملات نظامی و غیره را در بر می گیرد. جنگهای هیبریدی بر خلاف جنگهای نامتقارن و چریکی، به لحاظ عملیاتی رهبری شده، و در میدان نبرد ھماھنگ میگردد؛ بنابراین، اینگونه نبردها مستلزم داشتن یک فرماندهی متمرکز و ساختارِ کنترل روند نبرد است (و بنابراین میتوان آن را تا انداز های یک نهاد به شمار آورد). بنابراین، طبیعی است که بیشتر بازیگرانِ غیردولتی، از اینگونه امکانات و شرایط برخوردار نیستند. میتوان گفت که جنگهای هیبریدی در این چهارچوب، از تمامی ترفندهای آموزش داده شده در کتابها بهره میبرند، و تاکتیکهای نظامی و فن‌آوری را با ھم ترکیب کرده و در روشهایی جدید و غیرمنتظره به کار می گیرند. این گونه از نبرد، به لحاظ گزینش تاکتیکی، تنها محدود به بازیگران غیردولتی و ضعیف نیست، و به خودی خود نیز جدید به شمار نمی آید. در واقع جنگ هیبریدی یا ھمان جنگ ترکیبی به راهبرد عملیاتی پیچیده ای اطلاق می شود که ترکیبی از نبردهای متعارف، نامتعارف، سایبری، روانی و اطلاعاتی را در خود جای می دھد. در واقع طیف گسترده ای از ابزارهایی متعدد به شیوه متقارن یا نامتقارن در این نوع جنگ که نبردی غیرخطی به شمار می رود مورد استفاده قرار می گیرد. در ادبیات نظامی امروز سه نظریه تکاملی اصلی در خصوص جنگ آینده مطرح است: جنگ نسل چهارم، جنگ موج سوم، جنگ دوره چهارم؛ که تمام این تقسیم بندی ها به تعریف پارادایم جنگ آینده و ویژگی های آن ختم می شود. @amniatemeli