✅ ادامه
#روزبرگ_شیعه 👇
✍️ اما چند سؤال اساسی درباره آیه «ذَٰلِكَ ٱلۡكِتَٰبُ لَا رَيۡبَۛ فِيهِۛ هُدٗى لِّلۡمُتَّقِينَ»:
1️⃣ اگر قرآن کتاب هدایت برای زندگی همهی انسانهاست، چرا در این آیه «هُدًى لِلْمُتَّقِينَ» آمده و هدایت را فقط مختص اهل تقوا بیان نموده است؟!
✅ در جواب باید عرض کنیم کلمه «هدایت» در قرآن در معانی مختلفی به کار رفته، ولی ریشه و اساس همۀ آنها به دو معنا باز میگردد:
🔹اول: «هدایت تکوینی» است که در تمام موجودات جهان وجود دارد و منظور از آن، رهبری موجودات به وسیله پروردگار تحت پوشش نظام آفرینش و قانونمندیهای جهان هستی است؛
🔹و دوم: «هدایت تشریعی» است که به وسیله پیامبران و کتابهای آسمانی انجام گرفته و انسانها با تعلیم و عمل به آنها در مسیر تکامل به پیش میروند؛ لذا مسلماً قرآن برای هدایت همهٔ جهانیان نازل شده است.
❓اما چرا در این آیه، هدایت قرآن مخصوص پرهیزکاران معرفی گردیده؟!
این موضوع به این علت است که تا آدمی، مرحلهای از تقوا در وجودش نباشد، یعنی مرحلهٔ تسلیم در مقابل حق و پذیرش آنچه هماهنگ با عقل و فطرت اوست، محال است که بتواند از کتابهای آسمانی و دعوت انبیا بهره ببرد و هدایت شود! لذا خداوند در این آیه می فرماید: «هُدًى لِلْمُتَّقِينَ» یعنی هرکس به اندازه تقوای خود میتواند از قرآن بهرهبرداری نموده و بدیهی است که زندگیش نیز به همان اندازه هدایت میشود.
2️⃣ اما سؤال دوم این است که آیا بهراستی تمام اموری که ما در زندگی امروز خود به آن نیاز داریم، در «ذَلِكَ الْكِتَبُ» آمده است؟
✅ پاسخ این سؤال را از بیان مبارک امام صادق (ع) تقدیم شما میکنیم که حضرت میفرمایند: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَنْزَلَ فِي الْقُرْآنِ تِبْيَانَ كُلِّ شَيْءٍ»:
«خدای تبارک و تعالی، قرآن را بیانگر و روشنگر همه چیز قرار داده است»؛ سپس ادامه دادند: «حَتَّى وَاللَّهِ مَا تَرَكَ اللَّهُ شَيْئاً يَحْتَاجُ إِلَيْهِ الْعِبَادُ حَتَّى لَا يَسْتَطِيعَ عَبْدٌ يَقُولُ لَوْ كَانَ هَذَا أُنْزِلَ فِي الْقُرْآنِ إِلَّا وَ قَدْ أَنْزَلَهُ اللَّهُ فِيهِ»:
«تا آنجا که به خدا سوگند، چیزی از احتیاجات بندگان را فروگذار نکرده، تا شخصی نتواند بگوید کاش این موضوع هم در قرآن آمده بود؛ لذا هر چه لازم بوده، خدا در قرآن بیان فرموده است» (اصول کافی، ج ۱، ص ۷۶)
البته قرآن دو جهت «ظاهری و باطنی» دارد و از جهت ظاهری در بردارندۀ دستورها و احکامی است که برای سعادت و کمال بشر لازم است، اما تبیان و روشنگر بودن قرآن درباره همه چیز: «تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ» نیاز به تفسیر و تدبر در قرآن دارد و برای فهم آن باید به سراغ «قرآن ناطق» یعنی پیامبر خدا و اهلبیت عصمت و طهارت برویم؛ اما در هدایتگری و راهگشایی قرآن در تمامی مسائل زندگی هیچ شکی نیست: «لَا رَيْبَ فِيهِ».
3️⃣ اما سؤال اساسی دیگر این است که ما چگونه میتوانیم شامل این هدایت (هُدًى لِلْمُتَّقِينَ) شویم؟
✅ اولین شرط برای این هدایت را که خداوند در همین آیه بیان فرموده و آن تقواست: «لِلْمُتَّقِينَ»؛ تقوا به زبان ساده یعنی جانب خدا را نگه داشتن؛ یعنی عمل به دستورات و وظایف دینی در سطوح مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی؛ یعنی انجام واجبات و ترک محرمات؛ لذا
هرچه انسان با تقواتر باشد، بیشتر از هدایت قرآن بهره میبرد و میتواند به مراتب بالاتری از هدایت و فهم و استفاده از قرآن برسد و مسلماً ماه مبارک رمضان، بهترین فرصت برای تمرین تقواست؛ چنانچه خداوند در آیه ۱۸۳ سوره بقره میفرماید: «يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» یعنی روزه برای تمرین تقوا و خویشتنداری است.
🔹اما شرط بعدی برای بهرهبرداری از این هدایت «هُدًى لِلْمُتَّقِينَ»، انس با قرآن و تدبر در آن است؛
بعد از تقوا، شرط استفاده از هدایت قرآن، انس با آن و خواندن و تدبر در آن است تا بتوانیم دستورات آن را دریافته و سرلوحه کار خود قرار دهیم.
اجازه بدهید که این موضوع را نیز با تمثیلی زیبا بیان نمائیم:
یک دسته از مردم به کنار دریا میروند و فقط در ساحل آن راه رفته و از نگاه به دریا لذت میبرند؛ دسته دوم، دستی هم به آب زده و بیشتر از دریا لذت میبرند؛ دستۀ سوم در دریا شنا کرده و مسلماً لذتشان بالاتر است؛ اما دسته چهارمی هم هستند که با لباس غواصی به اعماق دریا رفته و عجایب و زیباییهای آن را میبینند؛ و بدیهی است که هیچ وقت گروههای قبلی، لذت آنها را درک نمیکنند!
مواجهه ما با قرآن نیز همینگونه است و هرکس به اندازه انس و تدبر خود از این گنج بیپایان و هدایت آن بهرهمند میشود؛ لذا
هیچ شکی وجود ندارد که تمامی مصائب و مشکلات امروز بشر بهخاطرِ این است که تا کنون نامه خداوند را باز نکرده و یا با دقت در آن تدبر ننموده است.
https://eitaa.com/ROOZBARG