#تناسب ✅2⃣
رعایت تناسب
در بحث قبل گفتیم رعایت تناسب يكي از عوامل مؤثر در تأثير كلام بر مستمع مي باشد، که انواع و اقسامی دارد. برخی از این اقسام مربوط به سبک و روش بیان، و برخی مربوط به محتوا و عوامل جنبی مداحی است؛ که عبارت است از:
الف)تناسب در اجزاي مجلس
ب) تناسب در اجزاي سبك
ج) تناسب سبك و محتوا
د) تناسب بيان و محتوا
ه) تناسب مطلب و زمان
و) تناسب مطلب و ظرفيت مستمع
تناسب در اجزای مجلس، اجزای سبک و سبک و محتوا را در بحث قبلی عرض کردیم؛ در این مقال، به مابقی تناسبها می پردازیم.
د) تناسب بيان و محتوا
روش بيان بستگي به شخصي دارد كه از زبان او سخن مي گوييم. نقل از زبان خداوند، معصومين، فرزندان معصومين و... بايد با روش كلامي متناسب با آن شخصيت بيان شود.
معمولا ترجمه آيات قرآن و احاديث قدسي چون از قول خداوند است؛ با عبارات و بياني كتابي و عالمانه ارائه مي شود.
سخنان پيامبر (صلی الله علیه و آله) و معصومين(علیهم السلام) وقتي خطاب به انسانهاست با عبارات و بياني كتابي و عالمانه ارائه مي شود. اما وقتي سخن، بين خود معصومين(علیهم السلام) است ، با توجه به مقام و رتبه آن معصوم نسبت به ديگري، عبارات و بيان استفاده مي شود ، سخن مقام بالاتر با بياني عاميانه تر و سخن مقام پايين تر مؤدبانه تر بيان مي گردد.
گاهي سخن از قول فرزندان كوچك و يا نوجوان اهل بيت(علیهم السلام) نقل مي شود در اين موارد عبارات و بيان كودكانه مي شود و همينطور موارد ديگر...
ه) تناسب مطلب و زمان
گاهي محتواي مجلس انتخابي ما طولاني و مفصل است در حاليكه زمان موجود محدود مي باشد، بعضي از ذاكرين که در مراحل اوليه كسب تجربه هستند ، سعي مي كنند كل محتوا را به طريقي در زمان موجود بگنجانند. اين موضوع باعث مي شود از طرفي زمان رعايت نشود و از طرف ديگر ـ با حذف بعضي از حواشي كه براي رساندن وتأثير مطلب لازم است ـ از وضوح بيان كاسته شود و تأثير گذاري بر مستمع هم كم شود. شما بايد محتواي مجلس خود را متناسب با وقتي كه داريد تهيه كنيد زيرا كه «خير الكلام ما قل و دل» بزرگترين و مهمترين سخني كه حضرت عيسي (علیه السلام) ايراد كرد: موعظه بر سر كوه است كه مي¬توان تمام آن را در عرض پنج دقيقه خواند.
و) تناسب مطلب و ظرفيت و حال مستمع
در خواندن بایستی تناسب حجم و کیفیت محتوا با ظرفیت و حال مستمع مد نظر قرار بگیرد؛ چراکه گاهي زمان كافي در اختيار شما هست اما شرايط مستمع و مجلس طوري است كه طاقت دريافت محتواي حجيم و مفصل را ندارد؛ اگر در اين شرايط با تفصيل بخوانيد، تأثيري كه بايد نخواهد داشت.
نکته دیگر اینکه، شدت مصيبت و حال روضه بايد متناسب با حال مجلس باشد. يعني اگر مجلس حال مناسبي ندارد مصيبت هاي سنگين خوانده نشود و در كل بهتر است مداح براي سنجيدن حال مجلس ابتدا از روضه هاي احساسي استفاده كند. اگر در حال مجلس تأثرگذار بود و مداح تشخيص داد كه وقت آن رسيده است كه به روضه هاي سنگين هم اشاره اي بشود ، اين كار را انجام دهد، و الا به همان روضه احساسي اكتفا كند.
گاهي هم حالتي پيش مي آيد كه خود مداح غرق در شور و حال و بغض و گريه و ذكر مصائب سنگين مي باشد، در حالي كه مستمع بي تفاوت و بدون ناله و اشك نظاره گر است. از این موضوع هم باید پرهیز کرد.
#کانال_آموزش_مداحی
@amozeshe_maddahi