مذمت فحش و بد زبانی در آیات و روایات
آیات:
1. وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ[1]
به معبودِ کسانىکه غیر خدا را مى خوانند دشنام ندهید، مبادا آنهانیز از روى جهل، خدا را دشنام دهند! اینچنین براى هر امّتى عملشان را زینت دادیم سپس بازگشت همه آنان به سوى خداوند است و آنها را از آنچه عمل میکردند، آگاه مى سازد و پاداش و کیفر مىدهد
2. لا یُحِبُّ اللهُ الجَهرَ بِالسُّوءِ مِنَ القَولِ اِلاّ مَن ظُـلِم...[2]
خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود، بدیهای دیگران را اظهار کند مگر آن کس که مورد ستم واقع شده باشد.
روایات:
1. عَنْ مُوسَى بن جعفر(ع)فِی رَجُلَیْنِ یَتَسَابَّانِ فَقَالَ: الْبَادِی مِنْهُمَا أَظْلَمُ وَ وِزْرُهُ وَ وِزْرُ صَاحِبِهِ عَلَیْهِ مَا لَمْ یَتَعَدَّ الْمَظْلُوم [3]
امام موسى بن جعفر(ع) در باره دو مردى که همدیگر را دشنام دهند فرمود: آغازکننده به دشنام ستمکارتر است و گناه خود و گناه رفیقش به گردن اوست در صورتى که آن کس که ستم به او شده از حد نگذرد.
توضیح:
جمله اخیر این حدیث شریف دو احتمال دارد یکى اینکه تا رفیقش که مورد ستم واقع شده عمل ناروا نکرده و یا سخن ناروائى نگفته همه گناه به گردن آغازکننده به دشنام است، و نسبت گناه به او در این صورت فرضى است، احتمال دوم آن است که تا از حد خود نگذشته اى همه گناه به گردن اوست، و حدّش همان مقدارى است که از دشنام شنیده و تا آن حد بر او گناهى نیست زیرا از خود دفاع کرده و انتقام گرفته است، و خداى تعالى در این باره فرموده است:
و همانا بر آنکه پس از ستمى که به او شده یارى جوید گناهى نیست و در جاى دیگر فرماید: پس آن کس که به شما تجاوزو ظلم و ستم کندتجاوز کنید بر او برابر آنچه بر شما تجاوز کرده
بعید نیست احتمال دوم مناسبتر با سیاق روایت باشد.
2. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع)
قَالَ: إِنَّ أَبْغَضَ خَلْقِ اللَّهِ عَبْدٌ اتَّقَى النَّاسُ لِسَانَه [4]
امام صادق(ع)فرمود: مبغوض ترین خلق خدا آن بنده ایست که مردم از زبانش پرهیز کنند.
3. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ شِرْکِ الشَّیْطَانِ الَّذِی لَا یُشَکُّ فِیهِ أَنْ یَکُونَ فَحَّاشاً لَا یُبَالِی مَا قَالَ وَ لَا مَا قِیلَ فِیه [5]
امام صادق(ع) فرمود: از نشانه هاى شرکت شیطان اینست که فحاش باشد که باکى از آنچه گوید و از آنچه در باره او گویند نداشته باشد.
4. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):
إِذَا رَأَیْتُمُ الرَّجُلَ لَا یُبَالِی مَا قَالَ وَ لَا مَا قِیلَ لَهُ فَإِنَّهُ لِغَیَّةٍ أَوْ شِرْکِ شَیْطَان [6]
امام صادق(ع)از قول رسولخدا(ص) فرمود:
هر گاه مردى را دیدى که باکى از آنچه گوید و آنچه به او گفته شود ندارد، یا از زنا است یا از شرکت شیطان.
5. عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ(ع)قال قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص):
إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ عَلَى کُلِّ فَحَّاشٍ بَذِیءٍ قَلِیلِ الْحَیَاءِ- لَا یُبَالِی مَا قَالَ وَ لَا مَا قِیلَ لَهُ فَإِنَّکَ إِنْ فَتَّشْتَهُ لَمْ تَجِدْهُ إِلَّا لِغَیَّةٍ أَوْ شِرْکِ شَیْطَانٍ، فَقِیلَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ- وَ فِی النَّاسِ شِرْکُ شَیْطَانٍ؟
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص):
أَمَا تَقْرَأُ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ شارِکْهُمْ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ؟ قَالَ: وَ سَأَلَ رَجُلٌ فَقِیهاً هَلْ فِی
النَّاسِ مَنْ لَا یُبَالِی مَا قِیلَ لَهُ؟ قَالَ: مَنْ تَعَرَّضَ لِلنَّاسِ یَشْتِمُهُمْ وَ هُوَ یَعْلَمُ أَنَّهُمْ لَا یَتْرُکُونَهُ، فَذَلِکَ الَّذِی لَا یُبَالِی مَا قَالَ وَ لَا مَا قِیلَ فِیه [7]
امیر المؤمنین(ع)بنقل از رسول خدا (ص) فرمود:
خدا حرام کرده بهشت را بر هر فحاش بى آبرو و کم شرمى که باکى از آنچه گوید و آنچه باو گفته شود ندارد، زیرا اگر بازرسى از حالش کنى یا از زنا است یا از شرکت شیطان،عرض شد:
اى رسولخدا در میان مردمان شرکت شیطان هم هست؟
فرمود: آیا گفتار خداى عز و جل را نخواندهاى که بشیطان فرمود:و شرکت کن با ایشان در مال و فرزندان(اسراء, 64)راوى گوید:
مردى از فقیهى پرسید: آیا در میان مردم کسى هست که باکى از آنچه باو گفته شود ندارد؟
گفت: آن کس که متعرض مردم شود و بآنان دشنام گوید در صورتى که میداند که آنها رهایش نمیکنند وتلافی میکنند.
6. عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ(ع) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ یُبْغِضُ الْفَاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ[8]
امام باقر(ع)فرمود: خدا دشمن دارد دشنام گوى دشنامجو را
منابع:
[1] . الأنعام : 108
[2] . النساء(۴)، آیه۱۴۸.
[3] . الکافی, ج2, ص322
[4] . همان, ص323
[5] . الکافی,ج2 ص 323
[6] . همان
[7] . همان
8] . همان, ص324
کشکول معارف دینی سید
http://eitaa.com/joinchat/2494562380Cd290dc5f70