سؤال: فردی از بنده منبع و اعتبار حدیث “من لم یعرف الهیئة و التشریح فهو عِنّین في معرفة الله” را پرسید و گفت: چون تشریح مؤمن غالبا از گناهان بوده، شاید تناقضی بین این حدیث و حکم فقهی باشد. پاسخ: ۱. این مطلب حدیث نیست و حتی در منابع ضعیف هم یافت نشد؛ هر چند در کتب برخی از فیلسوفان و دانشمندان به پیامبر اکرم ص یا امام رضا ع نسبت داده شده است. بعضی هم به ابن سینا یا خواجه طوسی نسبت داده‌اند که در کتب موجود از این دو هم پیدا نکردم. ۲. اصطلاح تشریح و هیئت، نسبت به زمان اهل بیت ع متاخر حساب می‌شود و طبق جستجو، در زبان ایشان به این معنا به کار نرفته است. ۳. اگر هم این مطلب را حدیث یا سخنی حق (ولو غیر حدیث) بدانیم، لازم نیست بگوییم مراد از تشریح، کالبدشکافی یا کالبدشکافی خصوص مؤمنان است. بلکه ممکن است به معنای "شناخت جایگاه اعضای بدن و مسائل طبی مربوط به آنها" باشد (از قبیل بهداشت و درمان هر عضو). 🌷 ۲۱ خرداد ۹۸