سه نظریه در مورد هدایت و رهبری در جامعه ما در بحث هدایت و رهبری در حاکمیت در جامعه سه نظریه اساسی داریم. اصولا تدبیر و حاکمیت جامعه انسانی هیچ ارتباطی به مسائل ارزشی و دینی و معنوی مطلقا ندارد. این همان سکولاریزم است که بعد از قرون وسطی و در عصر رنسانس و بعضی تاریخ جدید سیاست جوامع غربی کاملا پذیرفته شده است. کشیش و پاپ باید کار خود را انجام دهد که عبارت است از موعظه و اخلاق و دعا در کلیسا و … نظریه ای که عمدتا در فضای اسلامی شکل گرفت و به آن عمل شد. آن نظریه این است: ما قانون و نظام ارزشی را باید از دین بگیریم اما چه کسی آن را اجرا کند ربطی به دین ندارد. یعنی قانون و کیفیت رابطه مردم و انسان ها و مسلمان ها را دین تعیین می کند اما اینکه حاکم کیست و چه کسی آن را اجرا می کند و چه کسی تدبیر جامعه را به دست می گیرد هیچ ربطی به خدا و پیامبر ندارد. این نظریه ای است که در سقیفه مطرح شد و عملا تثبیت شد. زیر بنای تفکر اهل سنت نسبت به حاکمیت اجتماعی این است و عملا از صدر اسلام آن را انجام دادند. گفتند پیامبر از دنیا رفت و هیچ جانشینی برای خود قرار نداد که حاکمیت اجتماعی هم هیچ ربطی به شان هدایت و رهبری ندارد. یعنی در نظریه سیاسی اسلام دو نظریه اصلی وجود دارد. یعنی این سکولاریزم میانی است. یعنی قانون را قبول داریم و دینی است ولی اجرا به رای مردم و اجماع مردم است و غیر دینی است مثل کاری که در سقیفه انجام دادند. وقتی از این گروه سوال می کنید پس علی علیه السلام چه کاره است و آن همه سفارشاتی که درباره جامعه شده همه را به منصب هدایت علمی بر می گردانند و می گویند جایگاه علی علیه السلام مشاوره و راهنمایی و تربیت نفوس و امثال اینهاست. همان چیزی که معادل آن غربی ها در مورد دین هم از نظر اجرا و هم از نظر قانون می گویند. یعنی ما قوانین را باید از علی بگیریم یعنی مرجع علمی علی است ولی مرجع عملی عمر است. حاکم عمر است ولی باید با علی مشورت کرد و همین اتفاق هم افتاد. عمر یک شورای مشورتی ۳۰ نفره انجام داد که ۳۰ نفر مهاجر که خود علی علیه السلام هم جز این سی نفر بود و مشورت هم می داد. عمر بارها و بارها و حدود ۶۰ بار گفت که اگر علی نبود من هلاک می شدم. در نهایت این که قانون از طرف خداست ولی اجرای آن با مردم و نظر مردم است و رهبر منصوب شرعی نیست. نظریه شیعه که خالص ترین نظریه در تفکر سیاسی است که می گوید هم قانون و هم رهبر از خداست و هر دو را باید خدا به ما عطا کند و حق حاکمیت جامعه بشری از جانب خدا می آید که در ابتدا به پیامبر و بعد از آن به جانشینان او و جانشینان جانشینان او می رسد. تفاوت اصلی مذهب شیعه و سنی در اینجا مشخص می شود. برای مشاهده دوره کامل «تفسیر قرآن کریم با رویکرد نوین» کلیک نمایید برترین نظریه حال این نظریه سوم را می خواهیم با توجه به آیه شریفه بررسی کنیم که قرآن چه حرفی در این مورد دارد. آیه می فرماید ای کسانی که ایمان آوردید از خدا و رسول او پیروی کنید و کسانی که صاحب امر شما هستند و امر شما در دستان آنهاست. در تمام اختلافات و مشکلاتی که در جامعه پیدا می شود و انواع و اقسام تنازعات و تضادهایی که در منافع اجتماعی وجود دارد؛‌در همه اینها از خدا و پیامبر و جانشینان پیامبر اطاعت کنید.