سوراخه نرگس در قدیم شهر اراک دارای دو محله شرقی و غربی بود به محله شرقی که در ضلع شرقی بازار بود محله قلعه می گفتند و به محله غربی بازار اراک قرار داشت محله حصار می گفتند برای حفاظت از شهر سلطان آباد دیوار بلندی به ارتفاع ۷ متر و عرض ۲ متر به دستور فتحعلی شاه قاجار و توسط یوسف خان گرجی سازنده اراک کشیده شده بود . دیوار و در شهر دارای قفل و بند بود و شب ها دروازه های شهر را قفل می کردند و نگهبانان بر روی دیوار و داخل برجها نگهبانی می دادند تا فردا صبح هنگام طلوع خورشید که دروازه ها را باز می کردند و عده ای به داخل شهر می آمدند و عده ای هم از دروازه های شهر خارج می شدند .در محله قلعه هم کوچه ای بود که به کوچه بارو معروف بود و آخر شهر اراک بود در این کوچه خانمی به نام نرگس زندگی می کرد که او زن سرشناس و نترسی بود که مبادرت به سوراخ کردن دیوار بلند دور شهر کرد او دیوار کنار منزل خود را سوراخ کرد به اندازه یک نفر که بتواند عبور و مرور کند تا از این سوراخ به باغ پشت خانه برود و برای عبور گوسفندانش هم باشد تا دیگر نخواهد صدها متر کوچه بارو را طی کند و از دروازه شهر عبور کند و به پشت منزل خود برود (حاجباشی کنونی) او راه را نزدیک کرد و هر روز از این سوراخ به بیرون شهر رفت و آمد داشت تا اینکه همسایگان هم متوجه شدند و آنها هم گفتند ما هم از این سوراخ باید عبور کنیم و گرنه به حاکم شهر می گوئیم نرگس هم قبول کرد و سوراخ منزل او محل عبور و مرور اهالی شد و هر روز همسایگان نرگس خانم‌برای آب آوردن از قنات بیرون شهر و شستشوی لباس و ظروف خود از این سوراخ عبور می کردند که به سوراخ نرگس معروف شد بعدها این سوراخ به یک کوچه باریک دو متری تبدیل شد که در زمان جنگ ایران و عراق هواپیماهای عراقی در این کوچه بمبی انداختند پس از آن بود که آن سوراخ دومتری نرگس خراب شد و تبدیل به یک کوچه بزرگ شد که داخل خیابان حاجباشی باز است که هنوز هم اهالی این محله و کسبه بازار هنگام آدرس دادن نام سوراخه نرگس را بکار می برند این نکته قابل ذکر است که نرگس در زمان قاجاریه زندگی می کرده است منبع کتاب بازار اراک نوشته حسین هاشمی مشهد الکوبه ای 🆔 @araki_ha