✅ پرسش و پاسخ از آیت الله خوشوقت 🌹 داستان آفرینش آدم (13) س: در آیه ی «وَ لَقَدْ خَلَقْناكُمْ ثُمَّ صَوَّرْناكُمْ ثُمَّ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ» منظور از سجده چه بود؟ ج: همان سجده. معنای عربی سجده چیست؟ همان؛ اینکه در مقابل آدم که مخلوق خداست، به خاک بیفتند. در آن زمان هنوز سجده در مقابل غیر خدا حرام نشده بود. در شرایع بعدی هم حلال بود؛ لذا پدر و برادران یوسف (ع) در مقابل یوسف (ع) سجده کردند. سجده در اسلام تحریم شده است؛ پس تا وقتی که تحریم نشده، انجام آن معصیت نیست. سجده، غایت خضوع است. چون آن ها آدم را قبول نداشتند، گفتند: «او به درد جانشینی خدا بر روی زمین نمی خورد؛ او آدمکش و خونریز است.» انسان های آن زمان این طور بودند. خدا برای تثبیت این معنی فرمود: «چون من او را به طرز خاصی ساخته ام، باید در مقابل او با سجده، اذعان و اعتراف کنید که این همان انسان است.» فرشتگان سجده کردند؛ چون نمی توانستند مخالفت کنند؛ اما ابلیس چون آزاد بود، مخالفت کرد و گفت: «أنَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَني‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طينٍ»: من بهتر هستم؛ نمی شود بهتر در برابر بدتر سجده کند. این حرف را زد و خدا هم به جرم اینکه مخالفت فرمان و معصیت کرد، بیرونش کرد. س: آيا سبب سجده ی ملائكه بر آدم (ع) تعلّم اسماء بود؟ علت سجده ی ملائكه برآدم (ع) چه بود؟ ج: نه؛ برای اينكه خوب قبول كنند و بپذيرند كه اين آدم، شايستگي خلافت را دارد نه آنها. اين را خوب محكم قبول كنند. س: براي اثباتش، تعلّم اسماء ...؟ ج: بله؛ قبول كردند؛ اما براي تثبيتِ قبول، فرمود: «بايد در مقابل او سجده هم بكنيد؛ چون او شايستگي دارد.» س: اين سجده به چه نيتي بود؟ آیا به نيت پرستش؟ ج: به نيت تكبير و تعظيم آن آدم. به نیت خدا درست كردن نبود. س: در آیه ی «يا إِبْليسُ ما مَنَعَكَ أنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أسْتَكْبَرْتَ أمْ كُنْتَ مِنَ الْعالينَ» مراد از عالین چه گروه هایی هستند؟ ج: در روایت آمده فرشته هایی هستند که پست و مقامشان خیلی بالاتر از این فرشته ها است. پس این آیه یعنی چرا سجده نکرده و مخالفت کردی؟ آیا تو از آنهایی بودی که لازم نیست سجده کنند؟ آن ها احتیاج ندارند. تو که از آن ها نیستی؛ پس باید سجده می کردی. عبارت «أمْ كُنْتَ مِنَ الْعالينَ» به یک معنایی آن نیست. در آیه ی شریفه درباره فرعون آمده: «عَلا». کلمه ی «عالی» اسم فاعل از «عَلا» است. پس معنی آیه چنین می شود: چرا در اثر علوّ و برتری جویی ترک کردی؟ یا طور دیگر. س: آیا خودپرستی شیطان باعث تمرّد نشد؟ ج: اولش این بوده. گفت: «فضیلت من از آدم بیشتر است؛ او را از گِل خلق کرده ای که زیر پای مردم است و خوار و بی مقدار است. من از آتش هستم که بالا می رود.» از این حرف ها زد و فلسفه بافت و گرفتار شد. س: آیه ی «فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِدينَ» یعنی چه؟ ج: ابلیس در میان آن ها بود. آن ملائکه، مأمور زمین بودند. آن ها از ملائکه ی خیلی بالا نبودند. آنجا روی زمین بودند. آن ها سجده کردند و ابلیس هم در آن ها بود. او می توانست در آن ها باشد؛ چون بدن ندارد و تقریباً مثل آنهاست. 🔸 ادامه دارد ... 📚 آثار بندگی، آیت الله عزیز خوشوقت