▪️علت حوادثی که در آن‌ها بالگرد به دور خود چرخیده و سقوط می‌کند چیست؟ به جرئت می‌توان بالگرد را پیچیده ترین وسیله پرنده از نظر آیرودینامیکی دانست. در تمامی فاز های پرواز یک بالگرد، چندین نیروی مختلف تاثیرگذار هستند. همچنین از نظر هدایت دستی، کنترل یک بالگرد بسیار دشوار‌تر از یک هواپیما است و خلبان بالگرد در تمام مدت پرواز باید مراقب هدایت پرنده باشد. همین موضوع، بالگرد‌ هارا ملزم به نگهداری‌ و تعمیرات دقیق‌تر و ظریف‌تر می‌کند. در بالگرد هایی با یک ملخ اصلی و ملخ دم، ملخ دم گشتاور تولید شده توسط ملخ اصلی در جهت خلاف گردش خود را خنثی می‌کند. طبیعتا برهم خوردن تعادل چرخش این دو، می‌تواند بالگرد را وارد چرخش محوری کند. نیروی ملخ دم از همان موتوری تامین می‌شود که ملخ اصلی را می‌چرخاند. این دو با یک یا چند شفت و از طریق گیربکس به هم متصل شده و برای نسبت چرخش خاصی تنظیم شده‌اند. لذا کارکردشان روی هم تاثیر گذار است. همانطور که گفته شد، هر عاملی که تعادل این دو را به هم بزند، منجر به چرخش بالگرد می‌شود. یکی از عواملی که می‌تواند باعث این اتفاق شود، اشکال در شفت منتقل کننده نیرو به ملخ دم است. بدین ترتیب ملخ دم نیروی خود را از دست داده و تعادل محوری بالگرد از بین می‌رود. همچنین اشکال در سیستم کنترل پرواز بالگرد "FCS" هم می‌تواند باعث نرسیدن یا اشتباه رسیدن دستورات هدایتی خلبان به ملخ دم شود. البته این مورد بسیار نادر است و FCS که یکی از حیاتی ترین بخش های یک بالگرد است، آزمایش های زیادی را پشت سر می‌گذارد. یکی دیگر از عواملی که می‌تواند باعث چرخش خارج از کنترل بالگرد شود، باد است. مقابله با باد در هواپیما‌ها چندان مشکل نیست اما بالگرد‌ها حساسیت بیشتری نسبت به باد دارند. ایمن ترین حالت پرواز برای بالگرد در باد، باد مقابل است. وزش باد از سایر جهات، مخصوصا از طرفین می‌تواند باعث ایجاد آشفتگی در ناحیه اطراف ملخ دم یا حتی انتقال جریان هوای آشفته تولید شده توسط ملخ اصلی به آن شود. در هر دو حالت، نتیجه کار استال آیرودینامیکی تیغه های ملخ دم و تولید نشدن نیروی لازم برای مقابله گشتاور ملخ اصلی است. عامل دیگری که باعث اینگونه حوادث می‌شود، overpitch شدن ملخ اصلی است. ملخ های بالگرد به جز شکل خود که برای تولید نیروی لیفت طراحی شده‌اند، کمی زاویه هم دارند که نیروی بالابر اضافه تولید می‌کنند. این زاویه ملخ قابل تنظیم است و خلبان می‌تواند بسته به نیروی مورد نیاز خود، آن را تغییر دهد. هنگامی که بالگرد یک جسم سنگین را بلند می‌کند، ممکن است برای چند لحظه به حداکثر نیروی قابل تولید توسط موتور برسد در این حالت موتور با حداکثر توان کار می‌کنند و ملخ‌ها هم بیشترین زاویه ممکن را دارند. حال در صورتی که خلبان نیروی بیشتری از موتور بطلبد، ملخ قدرت کافی برای مقابله با مقاومت هوای تولید شده توسط خودش را نخواهد داشت! در ادامه سرعت چرخش ملخ کاهش پیدا کرده و نیروی تولید شده توسط ملخ دم، از گشتاور تولیدی ملخ اصلی بیشتر می‌شود و بالگرد وارد دوران می‌شود. شرایط آب و هوایی و جغرافیایی همچون پرواز ارتفاع بالا یا هوای گرم، آستانه تحمل موتور‌ها را پایین آورده و احتمال overpitch را افزایش می‌دهد. در بالگرد هایی با دو ملخ اصلی "tandem rotor"همچون شینوک، شرایط یکسان است با این تفاوت که دو ملخ اصلی با چرخش در خلاف جهت یکدیگر حرکت هم را خنثی می‌کنند در نتیجه خبری از ملخ دم نیست. در تمامی حالات ذکر شده مخصوصا دو حالت اول، در صورت داشتن ارتفاع، فضا و سرعت کافی، خلبان در صورت واکنش سریع قابلیت بازیابی خواهد داشت. در یک مورد، خلبان یک بالگرد آتشنشانی بعد از overpitch شدن، با رها سازی به موقع بسکت آب خود و داشتن ارتفاع کافی، موفق به بازیابی بالگرد شده بود. #بالگرد #دانشنامه_دفاعی @armyir