. ✨﷽✨ ⚜ سه‌نکته‌ی تبیینی در بررسی دیدگاه دکتر عبدالکریم سروش درباره‌ی عاشورای حسینی #بخش_دوم قیام امام حسین علیه‌السلام؛ قاعده یا استثنا؟ در بخش دیگری از تحلیل دکتر سروش، مشاهده می‌شود که او قیام امام حسین علیه‌السلام را به مثابه‌ی یک استثنا و برخلاف قاعده‌ی رایج در میان اهل‌بیت علیهم‌السلام توصیف می کند و آن را از جایگاه الگوبخشی به حرکت‌های اجتماعی، تهی می‌کند. دکتر سروش در تحلیل خود، با نگاهی انتقادی به رویکرد دکتر شریعتی در نقد نگاه سنتی به واقعه عاشورا، دکتر شریعتی را سبب ترویج قاعده‌انگاری اقدام امام حسین علیه السلام معرفی کرده و روحانیت معاصر شیعی را متأثر از رویکرد دکتر شریعتی معرفی می کند. در بررسی این نگرش، ابتدا به این نکته دقت می‌کنیم که دکتر سروش به دلیل عدم هم‌شکلی رفتار امام حسین علیه السلام با سایر ائمه طاهرین، اقدام حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام را اقدامی استثنایی و برخلاف قاعده توصیف می کند؛ حال آنکه اگر این نگرش درست باشد، آنگاه باید به همه اقدامات و رویکردهای امامان معصوم تعمیم داده شود و همه آنها استثنایی تلقی شوند؛ به عنوان نمونه، رفتار سیاسی امام رضا علیه‌السلام و پذیرش ولیعهدی مأمون، باید رفتاری استثنایی تلقی شود چرا که سایر امامان معصوم چنین رفتاری نداشته اند، و اگر چنین نگرشی را بپذیریم، دیگر قاعده و الگویی نمی‌ماند تا رفتار امام حسین را برخلاف قاعده معرفی بکنیم. نکته دیگر در نقد نگرش دکتر سروش، عدم التفات این روشنفکر به اقتضائات زمانی و مکانی و تناسب اقدام با بستر زمان و مکان است؛ بی‌توجهی کنش‌گر به عنصر زمان و مکان، سبب عدم استحکام در کنش می شود؛ همچنین، چنانچه پژوهشگر به این دو عنصر در تحلیل حرکت اجتماعی کم‌توجهی بکند، در این صورت نمی‌توان تحلیل او را تحلیلی همه‌جانبه و قابل دفاع دانست. سیدالشهدا علیه‌السلام در بستر زمانی دهه ۶۰ و در مواجهه با عنصر حکومتی آن روز و با توجه به تضعیف جایگاه دین در اثر اقدامات تخریب‌گر معاویه و یزید، و با وجود یاران باوفایی که هم در میان خانواده خویش و هم در میان دوستان خویش سراغ داشت، بهترین اقدام را انتخاب کرد و توانست منشاء حرکتی اجتماعی بشود که پس از ۱۴۰۰ سال ، همچنان الهام‌بخش حرکت های اجتماعی در میان امت اسلامی است. از سوی دیگر، متاثر دانستن روحانیت معاصر شیعه از دکتر شریعتی در تلقی انقلابی از حرکت امام حسین علیه السلام را صرفاً باید حاصل حدس و گمان و تخیلات غیر پژوهشی این روشنفکر سالخورده دانست ؛ روحانیت معاصر شیعه با رویکرد متن‌محور و با التفات به وجود پارادایمی کاملاً منظومه‌وار در حرکت اهل بیت علیه السلام در طول ۲۵۰ سال، به درکی منظومه‌ای و چند بعدی و عمیق از شخصیت متعالی اهل بیت علیهم السلام دست یافته اند که در این پارادایم، هم قیام معنا پیدا می‌کند و هم تقیّه. هم انقلاب اسلامی امام خمینی معنادار می شود و هم سکوت برخی فقیهان مجاهد و انقلابی مانند مرحوم کاشف‌الغطاء در برابر برخی پادشاهان پیشین. ━━💠🍃🌺🍃💠━━ 🇮🇷 کانال اساتید انقلابی و نخبگان علمی @asatid_enghelabi ایتا و سروش https://eitaa.com/asatid_enghelabi http://sapp.ir/asatid_enghelabi