🌹👇دیپلماسی صلح و امنیت در مذاکره با طالبان
هادی محمدی
تحلیلگر ارشد بین‌الملل
اشغال ۱۷ ساله افغانستان از سوی آمریکا، نه تنها به اهداف تعریف شده دست نیافته، بلکه به پدیده‌ای وارونه برای راهبردهای آمریکا تبدیل شده است. اما از سوی دیگر آمریکا نمی‌تواند از حوزه ژئوپلیتیک افغانستان چشم بپوشد. سه جغرافیای اولویت‌دار آمریکا به افغانستان پیوند خورده است و آمریکا برای حفظ اهرم‌های راهبردی و اثرگذار بر سه جغرافیای ایران، روسیه و چین، باید از حذف طالبان از قدرت چشم‌پوشی کرده و برای واگذاری قدرت به طالبان، مابه‌ازای استراتژیک دریافت کند. تجربه دولت‌های مورد حمایت در افغانستان به اشرف غنی رسیده و کارنامه ناتوان این روند برای اوضاع فعلی آمریکا مطلوب نیست. آمریکا با پرداخت هزینه یکصد میلیاردی در سال برای حضور در افغانستان با مشکل روبه‌روست؛ بنابراین باید این هزینه و کارنامه شکست خورده را تقسیم کند تا بتواند بازگشت طالبان به قدرت را به اهرم قابل مدیریت علیه ایران و روسیه و چین تبدیل کند. داعش، حکمتیار و حکومت اشرف غنی ابزارهای محلی و داخلی آمریکا و تیم عربی اماراتی، سعودی، قطری و پاکستانی، تیم منطقه‌ای آمریکا برای کسب توافق با طالبان مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اشرف غنی برای همکاری در این پروژه، باقی ماندن در قدرت یا حداقل بخشی از قدرت را می‌خواهد و پاکستان، سهم بازگشت به نقش بازیگر تعیین‌کننده را می‌خواهد تا در مقابل نفوذ هند در افغانستان توازن ایجاد کند و امارات و عربستان هم اگرچه بخشی از جورچین برنامه آمریکا هستند، اما با اولویت کسب اهرم‌های امنیتی ضد ایران که بتواند مرزهای شرقی ایران را به آشوب دچار کند، به میدان آمده‌اند. حکمتیار که با مناسبات چندگانه با پاکستان، عربستان و آمریکا بندبازی می‌کند، خود را قدرت پنهان طالبان در بدنه و فرماندهان آن می‌داند.
این ترکیب دستیاری برای آمریکا، با جود اینکه مذاکرات متعدد با طالبان را به ایستگاه ابوظبی رسانده، اما هنوز به حداقل‌های مطلوب آمریکا دست نیافته است و طالبان که بر خواسته‌های اصلی خود تا به حال باقی‌مانده به دلایل فراوانی حاضر نیست نقش نیابتی برای راهبردهای آمریکا را در ازای بازگشت به قدرت بپذیرد؛ از این رو نقش بازیگران بزرگ منطقه‌ای مانند ایران و روسیه مجدداً در بحث طالبان فعال شده تا به جای ریل‌گذاری برای راهبرد آمریکا در مذاکره با طالبان، اولویت ثبات و صلح و امنیت‌سازی در افغانستان را در مذاکره با طالبان در یک راهبرد افغانی‌ـ افغانی دنبال کنند. هم طالبان امروز با دیروز متفاوت است و هم اینکه طالبان از نگاه منطقه‌ای ایران زیان نمی‌بیند.
راهبرد ایرانی از سوی تمامی احزاب و اقوام افغانی تأیید می‌شود و هرگونه توافق و گفتمان ملی در افغانستان که خارج از راهبردهای ابزاری آمریکا و شرکای آن حاصل شود، منافع ملی افغانستان و حوزه‌های پیرامونی را تأمین خواهد کرد. تمدید قرارداد راهبردی امنیتی آمریکا با دولت افغانستان و تبدیل افغانستان به ابزار بی‌ثباتی منطقه‌ای یک تهدید در حوزه مرزهای شرقی ایران محسوب می‌شود و طالبان نیز از حساسیت ایران در این زمینه آگاه است؛ از این رو مذاکره طالبان با آمریکا فقط باید در زمینه خروج آمریکا و لغو هرگونه توافق حضور پایگاهی آمریکا دنبال شده و مذاکره افغانی‌ـ افغانی برای آشتی ملی و ترکیب قدرت ملی در افغانستان در دستور کار باشد، تا از حمایت کافی برخوردار شده و ثبات و امنیت را به افغانستان بازگرداند. مذاکرات طالبان در تهران که متعاقب سفر دریابان شمخانی به افغانستان انجام گرفت، آغاز این دیپلماسی فعال است که باید با حضور روسیه و پاکستان تکمیل شود.
🇮🇷 کانال اساتید انقلابی
http://eitaa.com/asatid_enghelabi
http://sapp.ir/asatid_enghelabi