سلام دوستان ، وعلافمندان آموزش شعر امشب به تبصره قافیه می پردازیم تبصره ۱: به آخر واژه¬های قافیه ممکن است یک یا چند حرف الحاق شود که جزء حروف مشترک قافیه اند و رعایت آنها لازم است. حروف الحاقی: شناسه ها: افروخته اند، سوخته اند ضمایر متصل: بستیمَش، پیوستیمَش مخفف صیغه¬ های زمان حالِ بودن ( ـَم ، ی، یم، ید، ـَند) چونَم: ـَم = هستم خونَم: ـَم= هستم پسوندها: طبیبان ، غریبان «ی» آخر بعضی از واژه¬های مختوم به « ا » و « و » : خدای – جای تبصره۲: مصوّت « ـِ » (هـ . ـه بیان حرکت) و مصوّت «ی» چه جزء حروف اصلی کلمه باشند و چه نباشند، از نظر قافیه «الحاقی» به شمار می¬آیند. « نامه ـ جامه» = « ـِ » الحاقی « ام» اصلی « علی ـ منجلی» = «ی» الحاقی « ـَ ل» اصلی رواق منظر چشم من آشیانه¬ی توست کرم نما و فرود آ که خانه خانه¬ ی توست ردیف = توست قافیه = آشیانه ¬ی ـ خانه¬ ی « ـِ ، یِ» الحاقی « انـ » اصلی بعضی از شاعران، به ندرت «ی» را تنها حرف قافیه قرار داده¬اند …هجی ـ … نی = در شعری از منوچهری مصوّت « ـِ » (= ـه/ ه) به ندرت اساس قافیه قرار گرفته است؛ به ویژه قافیه، الحاقی داشته باشد هر کجا ذکر او بود تو که¬ای جمله تسلیم کن بدو تو چه¬ای ای = الحاقی ـِ = اصلی تبصره ۳ اگر قافیه حروف الحاقی داشته باشد، مصوّت کوتاه در قاعده¬ی ۲ (مصوّت + صامت) می¬تواند متفاوت باشد: « منظری ـ تصوّری» ی= الحاقی « ـَ ر» و « ـُ ر» = اصلی تبصره ۴ پسوند و پیشوند اگرچه واژه نیستند، گاهی در حکم واژه¬ی قافیه قرار گرفته¬اند: « تمثالگر ـ خوب¬تر» « بَر نمی¬گیرد ـ دَر نمی¬گیرد» « لولیان ـ روان» به معنی رونده « پاک ـ عیب¬ناک» و به شرطی قافیه محسوب می¬شوند که تکرار نشوند (هم¬معنی نباشند) « لولیان ـ روان» = ان واژه¬ی قافیه¬ و حروف اصلی « زلفکان ـ رخان» = ان نشانه¬ی جمع است و قافیه درست نیست. تبصره ۵ حروف مشترک قبل از حروف اصلی، جزء حروف قافیه نیستند و رعایت حروف مشترک لازم نیست. « شکایت ـ حکایت» = ـَت حروف اصلی است و این دو کلمه می¬تواند با واژه¬هایی مثل « نعمت و فرصت» هم¬قافیه شوند. تبصره ۶ واژه¬های قافیه می¬توانند جناس هم داشته باشند: آتش است این بانگ نای و نیست باد هر که این آتش ندارد نیست باد «باد» قافیه اول – «نیست» قافیه¬ی دوم و هر دو جناس تام ساقی از آن شیشه¬ی منصور دم در رگ و در ریشه¬ی من صور دم ای همه عالم برِ تو بی¬شکوه شوکتِ خاکِ درِ تو بیشِ کوه خواجه در ابریشم و ما در گلیم عاقبت ای دل همه یکسر گلیم واژه¬ های هم¬قافیه: هرچه تعداد واژه¬های هم¬قافیه در زبانی بیش تر باشد، سرودن شعر قافیه ¬دار آسان¬تر است؛ به ویژه در قافیه¬هایی مانند: « ار» = (کار، یار، نگار) « ان» = (روان، جان، نهان) « ـَر» = (سَر، پَر، دَر) « ا » = (ما، جفا، شما، ریا) و در بعضی دیگر اندک است مانند: «یغ» = (دریغ، تیغ، ستیغ) ادامه آموزش هفته بعد به حضورتان تقدیم خواهد شد.... ارادتمندتان #حیدری 🌹🙏