اوقات مردان مثل یک بچه جز خرابکاری چیزی ندارند! من تعجب میکنم از زنانی که از مردان خود گلهمندند، ولی از بچههایشان خیر! وقتی بچه لباسش را کثیف میکند، لباس تمیز تن او میکند و هیچ کینهای از بچهی خود به دل نمیگیرد.
افراد مسئولیتناپذیر و مسئولیتنفهم، اگر مذهبی باشند دوست دارند همسری شبیه امیرالمؤمنین علی (ع) یا حضرت زهرای اطهر (س) از آسمان برایشان بیاید، وگرنه زندگی را به هم میریزند. اول خودشان ناراحت میشوند و بعد دیگران را ناراحت میکنند.
هنر تقسیم کار در خانواده باید به درستی انجام شود
در آن حدیث شریف که پیامبر اکرم (ص) مسئولیتها را تقسیم کرد، فرمود «فاطمه! مدیریت خانه با تو؛ و علی جان! مدیریت بیرون با تو!». و حضرت زهرا (س) فرمودند «از این تقسیم مسئولیت خیلی خوشحال شدم». حضرت زهرا (س) نمونهی یک انسان و زن کامل است. هر زنی که روحیهی متناسبی داشته باشد و طبیعت و فطرتش بیدار و سالم باشد، همینطور است و این تقسیم مسئولیت را به سهولت میپذیرد.
البته در زندگی شهری مشغلهها و کارهای داخل خانه برای خانمها کم شده و مقداری از مسئولیتهای اجتماعی به دوش خانمها افتاده است. اما فرد میتواند تعادل را برقرار کند. خانمهای زیادی باید معلم، پزشک، پرستار و... بشوند، حتی برخی خانمها استعداد تجارت یا کارهای دیگر دارند، اما میتوانند در کنار همسری و مادری، آن نقش را هم ایفا کنند.
یک مادر در آن واحد میتواند نقشی را در ارتباط با دخترش و نقش متفاوتی را در ارتباط با پسرش، و نقش متفاوتتری را در ارتباط با همسرش داشته باشد. اگر شغل خارج از خانه داشته باشد، نقش دیگری را هم آنجا ایفا میکند. این استعداد زنان است که نباید دست کم گرفت. میتوانیم بگوییم زنها مسئولیت بیشتری هم در خانه و هم در جامعه دارند. مثلاً همین موضوع حجاب، که زنان باید روابط بین زن و مرد را مدیریت کنند؛ این ناشی از توانمندیهای زن است.
من از رهبر معظم انقلاب شنیدم که در یکی از سخنرانیهایشان فرمودند «در مجموع، زن قدرتمندتر از مرد است.»؛ معنای این جمله چیزی نیست جز اینکه زن مسئولیت بیشتری دارد.
فرهنگ مسئولیتپذیری، نه مسئولیتگریزی را باید از کودکی، مادرها به بچهها یاد بدهند. این مسأله خیلی مهمتر از مقولهای مثل حجاب است. حجاب میوهی این درخت است. میگویند «وقتی شما بیحجابی میکنید، لطمه میزنید!»، طرف میگوید «به من چه!». دیگر نمیشود کاری کرد؛ چون او مسئولیتی برای خودش قائل نیست. مردانی که به راحتی طلاق میدهند یا دل همسرشان را میشکنند یا زنانی که به راحتی غرور مردشان را میشکنند، اینها احساس مسئولیت نمیکنند. قدیمها زنها خط قرمزهایی برای خودشان داشتند؛ مثلاً یک مادربزرگ به دختر یا عروس خود میگفت «غرور مرد را نشکن، اگر بشکنی نابود میشود.». در ارتباط با کودکانشان هم احساس مسئولیت داشتند. الان دیگر هیچکس دربارهی هیچکس احساس مسئولیت نمیکند، همه به دنبال نفسانیات خود هستند، من راحت باشم، دیگران ناراحت! پس آداب خانواده از کجا به دست میآید؟
حجاب، میوهی مسئولیت پذیری است
خانمی احساس میکرد حق مردها بر زنها زیاد تذکر داده میشود؛ پیش پیغمبر اکرم (ص) رفت و گفت: «ما به گردن مردها حق داریم یا نداریم؟»، پیامبر (ص) فرمود: «بله، شما هم یکی دو تا حق دارید، اگرچه مرد شما به گردن شما بیشتر حق دارد.». معنای این حرف چیست؟ تبعیض؟ یعنی تو مسئولیت بیشتری داری؟ نه! یعنی تو قدرتمندتری!
زنان قدرت زبان دارند، وقتی ماهرانه اما بد، از این قدرت استفاده کنند، چه آتشی خواهند سوزاند! لذا گناه زن دربارهی زبان، ۹ برابر مردان حساب میشود. این یک اسلحه است. نباید از آن بد استفاده کرد. مهمترین عامل به جهنم رفتن زنان، زبان آنها است، نه بیحجابی آنها. مهمترین عامل به جهنم رفتن مردان، چشمشان و بدبختیهای دیگر است. بالاخره هر کسی نقطهضعفی دارد و البته ضعف مردان بیشتر است.
ما در مدرسهای که داریم، دوستان گفتند «از کدام خانوادهها دانشآموز بپذیریم؟»، گفتم «شما را به خدا به حجاب، نماز و خیلی از این حرفهایشان نگاه نکنید. ببینید مادر، اهل کنترل زبان نزد کودکان هست یا نه؛ اگر هم بیحجاب بود بپذیرید. با هم کنار میآییم.». این حرفم را اینطور نقل نکنید که «فلانی گفت بیحجابی مهم نیست!». نه! بیحجابی مهم است؛ ولی نه به اندازهی زبان. در خطبهی همام در سطر صفات متقین فرمود «مَنْطِقُهُم الصَّواب» بعد فرمود «مَلْبَسُهُمُ الإقْتِصادُ»؛
مثلاً زبان شاکرانه نداشتن در زنان رایج است، ولی در روایات هست که زبان شاکرانه داشتن در زنان چه ثوابی دارد. میدانید که ثواب شکر، با اینکه با شیرینی توأم است، از ثواب صبر، با اینکه با رنج توأم است، بیشتر است؛ فردی که رنج کشیده و مصیبتی را تحمل کرده، ثوابش کمتر است از کسی که نعمت خورده و شکر کرده، چون فضیلت شکر بالاتر از فضیلت صبر است.