#راه_تشخیص_شأن 🔻کسی که می‌خواهد شأن خود را تشخیص دهد، باید به عرف رجوع کند. درباره‌ی ملاک‌بودن عرف، باید به نکات زیر توجه کرد: 🔹۱. مراد از عرف مردم، اکثریت آنان است و اقلیت معیار نیست؛ زیرا غالباً اقلیتی وجود دارد که به دلایل مختلف شخصی، تنگ‌نظر یا وسیع‌نظر است و همیشه برخلاف اکثریت حکم می‌کند. 🔹۲. عرف جامعه از سویی، وضعیت هر فردی را ملاحظه می‌کند؛ اعم از وضعیت مالی، سطح زندگی، شغل و میزان درآمد. 👈از سوی دیگر، نوع و اغلب مردم را بر حسب شغل، درآمد، میزان دارایی و نوع لوازم و امکانات زندگی‌شان در نظر می‌گیرد و سپس به صورت تقریبی تشخیص می‌دهد که سطح زندگی فرد در مقایسه با آنها چگونه است و بر این اساس، شأن اجتماعی هر کسی را از روی سطح زندگی مردم معیّن می‌کند. البته این میزان، حدِّ کاملا مشخصی ندارد؛ بلکه تقریبی است و حداقل و حداکثری دارد. 🔹۳. نشانه‌ی میزان شأن هر فرد هم این است که اگر مردم از مسائلی مانند شغل، زندگی، درآمد و بدهی‌های شخص اطلاع داشته باشند، وقتی از میزان و نحوه‌ی هزینه‌کردن و خرید او اطلاع پیدا کنند، درباره‌اش چگونه قضاوت می‌کنند. اگر اکثر آنها بگویند زیاده‌رَوی کرده و پایش را از گلیمش درازتر، معلوم می‌شود که بیش از شأن خود هزینه کرده است؛ اما اگر بگویند بقیه‌ی افرادی هم که موقعیت او را دارند، با مقداری کم و زیاد همین‌گونه هستند، معلوم می‌شود که به اندازه‌ی شأن خود هزینه کرده است. 👈البته از نظر شرعی، کسیکه بیش از شأن خود هزینه کند و سطح زندگی‌اش را بالا ببرد، آن مقداری را که بیش از شأنش بوده، بیجا هزینه کرده و خمس آن را باید بدهد. 🔹۴. بنابراین، تشخیص شأن افراد با عرف است؛ اما باید توجه کرد معنای این سخن این نیست که انسان برای تعیین شأن خود، ملزم شود برای هر خریدی مرتب از مردم سوال کند؛ به این‌صورت که مثلا موضوع را با دَه نفر، از بین همان اکثریت که در بند یک ذکر شد، در میان بگذارد و از آنها بخواهد با نگاهی به وضعیت زندگی و درآمدش، درباره‌ی میزان شأن او قضاوت کنند و سپس بگویند فلان چیز در شأن او هست یا نه؛ بلکه در اینجا، نظر خود شخص معیار است و نیازی به جویاشدن موضوع از دیگران نیست. 👈هر شخص باید خود را به جای مردم (عرف) قرار دهد و از دریچه‌ی نگاه و فکر غالب آنها، رفتار خود را نگاه کند و مثل آنها، درباره‌ی خود قضاوت کند. ✅در نتیجه، اگر رفتار خود را از منظر اکثر مردم تأیید کرد، آن کار در شأن اوست. اگر تأیید نکرد، آن کار در شأن او نیست. پس نیازی به سوال‌کردن نیست و تشخیص خودِ شخص ملاک است. @abolhasanmahdavi