شبهه
یکی از ایرادات شاه خرید زیاد تسلیحات بوده و اختصاص زیاد بودجه به این امر ، اعتراض امام خمینی(ره) هم بدنبال داشته است و از طرفی هم میگویند جنگ را با همان تسلیحات که شاه خریده بود پیروز شدیم چون ما خودمان چنان در ساخت تسلیحات ناتوان بودیم که سیم خاردار هم کمبود داشتیم این دو با هم متناقض است؟!اول: هیچ کسی با هزینه کردن برای سلاح و خرید سلاح مخالف نیست و هر کشوری باید مقداری از بودجهی خودش را صرف تجهیزات نظامی کند اما نه فقط صرف خرید سلاح بلکه باید صرف علم و دانش تولید سلاح کرد و اشکال اول به شاه این بود که به جای هزینه کردن برای خرید سلاح، هزینه برای علم تولید آن انجام بدهد. به این خاطر همیشه وابسته به غرب و آمریکا بودیم.
دوم: مشکل بعدی این خریدها این بود که نه تنها برای خرید سلاح محتاج و وابسته به غرب بودیم بلکه برای نگهداری و تعمیر و حفاظت از آنها وابسته و محتاج به غرب بودیم به طوری وقتی متخصصین آلمانی بعد از پیروزی انقلاب رفتند در تولید گلوله ژ3 هم مشکل پیدا کردیم.
سوم: خرج و هزینه کردن هر کشوری برای تسلیحات نظامی لازم است اما این هزینه باید متناسب با درآمد کشور و متناسب با متوسط جهانی باشد.
هزینه برای تسلیحات نظامی طبق متوسط جهانی 2.2 درصد از درآمد ناخالص کشور است و برخی از کشورهای پر درآمد و جنگ طلب مثل آمریکا بودجه نظامی آن 5.6 درصد از درآمد ناخالص کل کشور است.
اما بودجهای که شاه در سال 1353 برای تسلیحات نظامی قرار داده بود 12 درصد از درآمد کل ناخالصی کشور بود. و این ولخرجی بود چون در همان زمان بخشهای صنعتی و کشاورزی کشور نیازمند توسعه و بودجه بودند.
چهارم: خیلی از خریدهای شاه بیش از نیاز کشور بود مثلا 1500 تانک از انگلیس سفارش داده بود که بیش از نیاز ایران بود و با انقلاب هم انگلیس آنها را به ایران نداد تا اینکه امسال در دولت سیزدهم پولش گرفته شد یعنی 43 سال بعد از انقلاب.
پنجم: خیلی از سلاحهایی که شاه میخرید با قیمت بسیار بالاتر از قیمت واقعی آن بود مثلا قیمت اف 14ای که 17 میلیون دلار بود شاه آن را 27 میلیون دلار میخرید.
ششم: خرید این تسلیحات توسط شاه و افراد نزدیک او مثل شاپور ریپورتر و ارتشبد طوفانیان انجام میشد که برای این کار رشوه و پول زیادی را میگرفتند.
هفتم: سلاحهای خریداری شده شاه بیش از آنکه برای مقابله با متجاوزان استفاده شود برای سرکوب مردم ایران و منطقه به کار میرفت مثل: سرکوب بلوچها در پاکستان، سرکوب شورشیان در یمن شمالی کمک به ملک حسین در سرکوب فداییان فلسطینی در اردن، جنگ با انقلابیون ظفار عمان یا کمک به آمریکا در جنگ ویتنام.
هشتم: علاوه بر اینها عامل پیروزی ایران در جنگ تحمیلی این سلاحها نبود بلکه انگیزه و ایمان جوانان مؤمن ارتشی و سپاهی و بسیجی بود که با اسلحههای ابتدایی و انفرادی تانکها و ابزار پیشرفتهی عراقی را از کار میانداختند.
بنابراین اگر امام خمینی(ره) و انقلابیون با خرید تسلیحات توسط شاه مخالف بودند به خاطر این ولخرجی در خرید تسلیحات و سلاحهای گران و غیرهوشمندانه بود نه اینکه کلا با خرید سلاح و هزینه برای دفاع مخالف باشند.
منبع:
برگرفته از سخنان محسن ردادی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در خبرگذاری مهر، خریدهای نظامی شاه، خدمت یا خیانت؟!، 18 بهمن 1399.