سلام و ادب #پاسخ 👇⬇️ ✅🌴«قصاص»، اصل اوّلی در جنایت عمد است و در این حکم فرقی بین افراد نیست و لذا اگر در مورد جنایات عمدی «قصاص» برداشته شده، باید به دنبال علت آن بود. پس اگر مادر در مورد کشتن فرزندش قصاص می شود مطابق اصل است، و باید به دنبال علّت و فلسفه عدم «قصاص» در مورد پدر باشیم نه علّت قصاص مادر. 🔹 یکی از شرائط قصاص آن است که قاتل پدر مقتول نباشد، حتی اگر پدر کافر هم باشد و فرزند مقتول مسلمان باشد باز قصاص نمی‌شود. بلکه در هر صورت باید دیه را به وارث فرزند (غیر از پدر) بپردازد.(۱) 🔹 احکام خداوند بر اساس مصالح و مفاسد است؛ روایات متعددی از امامان معصوم (ع) به ما رسیده است که پدر به خاطر قتل فرزند قصاص نمی شود. 🔹 گرچه علت اصلی این حکم در منابع حدیثی ما بیان نشده است و برای ما روشن نیست، اما در تبیین بعضی از حکمت ها و فوائد این مسئله (عدم قصاص پدر) چند نکته را متذکر می شویم: 🔰نکته اول: انگیزه های کیفرهای قرار دادی به معنای عام (یعنی اعم از اینکه کیفر قصاص باشد یا غیر آن) به چند صورت تصور می گردد:(۲) 1️⃣ تشفی خاطر: کیفری که مظلوم برای خالی کردن خشم و تشفی نفس خود اجرا می کند. 2️⃣ تربیت و اصلاح شخص مجرم: در این قسم از کیفرها، هدف اصلاح شخص مجرم است. مانند تادیب دانش آموز تنبل و خاطی توسط معلم یا پدر. 3️⃣ اصلاح اجتماعی: در این جا هدف از کیفر، اصلاح جامعه و عبرت گرفتن سایرین است، مانند مجازات اعدام که هیچ نفعی برای شخص مجرم ندارد، بلکه فقط برای عبرت دیگران به اجرا در می آید. 4️⃣ احقاق حق: این انگیزه به معنای عام، شامل احقاق حق مظلوم، چه توسط خود وی و چه توسط دیگری می شود، مانند دفاع شخص ثالث از حق مظلومی که خود او قادر بر آن نیست. 5️⃣ پیش گیری: اگر مجرمی را به حال خود رها کنند، دست به جنایت های هولناکی خواهد زد، از این رو برای پیش گیری از تکرار جنایت، حاکم می تواند او را به کیفر برساند. ✅ به نظر می رسد در مورد قصاص پدر این انگیزه های کیفری نمی توانند تاثیر گذار باشند چون: 👈 خود او از اولیاء دم است و نسبت نزدیکی با اولیای دیگر دارد؛ پس تشفی خاطر چندان رنگی در اینجا ندارد. 👈 و انگیزه تربیت و اصلاح شخص مجرم اصلا در مورد کیفر اعدام قابل تصور نیست چون شخص مجرم با اعدام دیگر وجود ندارد تا اصلاح گردد. 👈 انگیزه احقاق حق هم در اینجا شبیه انگیزه اولی یعنی تشفی خاطر است که خیلی کارساز نیست. 👈 و همینگونه می باشد انگیزه اصلاح اجتماعی و انگیزه پیش گیری از جرم. چون رابطه پدر و فرزند و علاقه پدر نسبت به فرزند به قدری زیاد است و به گونه ای در نهاد و سرشت وجودی انسان تابیده و عجین شده است که برای دوام و استمرار آن نیاز به ترساندن از کیفر اعدام نیست. 🔹 و از اینجا می توان فلسفه مهم قصاص نشدن پدر را فهمید و آن اینکه کیفر اعدام برای پدر در واقع یک نوع تخفیف عذاب است ولی عذاب بالاتر برای پدر همان عذاب روحی و عذاب وجدان است که او را هر ساعتی چندین بار اعدام می کند. 👈 به عبارت ديگر حكم قصاص به لحاظ وجود مصالح و جبران خسارت است، و در اين‎جا اين مصلحت معدوم است. ➕ بعلاوه اینکه قصاص کنندگان نیز در اینجا فرزندان یا خویشان درجه اول قاتل می باشند که قطعا اجرای قصاص از طرف آنها چه بسا بعدها مشکلات روحی بیشتری را برای آنها فراهم کند. یعنی ممکن است در ابتدائی که چنین جنایت هولناکی واقع شد بقیه نزدیکان از روی خشم و غضب تصمیمی بگیرند که بعدها خودشان پشیمان گردند و دچار عذاب وجدان و ناراحتی ها و مریضی های روحی گردند. 🔰 نکته دوم: قصاص به طور کلی حقی است که خداوند به اولیاء مقتول داده است و به معنای قطعیت و لزوم نیست، بلکه بجای قصاص می توانند عفو و گذشت نمایند و یا با رضایت قاتل از او دیه بگیرند(۳). البته در مواردی که قاتل قصاص نمی شود (مانند مورد بحث ما) قاتل باید دیه بپردازد.(۴) آنچه بیان شد، فهم ما از این مسئله است نه متن دین اسلام. فقط خداوند به عنوان عالم ترین، حکیم ترین و عادل ترین موجود می تواند به ما علت این مسئله را بیان کند. 📚منابع ۱. امام خمینی، تحریر الوسیله، ج 2، ص 495. ۲. قدردان قراملکی، محمد حسن، جهنم چرا؟، ص 22 و 23. ۳. امام خمینی، همان، ج2، ص 507. ۴. همان، ص 493 تا ص 49