٢٨٤
امام علی - ۱
دو
مردم
است
و پابرجایی توده تنها بوجود سپاهیان .است اما سپاهیان نیازمند به اموالی هستند که خداوند از خراج برای آنان تعیین فرموده است از این اموال ، وسایل جهاد بادشمن را فراهم مینمایند و در دیگر احتیاجات خود بکار میبرند . پایداری صنف : سپاهی و متصدى وصول خراج ، بقاضيان و عاملان و دبیران میباشد که قاضیان، معاملات و عقود مورد احتیاج مردم را باستواری و خراج را وصول (کنند ، و نویسندگان و دبیران آنچه را مربوط بعامه بسامان ،رسانند و عاملان تأمین منافع نمایند یعنی حفظ امنیت میان مردم بنمایند با اختصاص بخود والی ،دارد بنویسند و در این امر مورد اعتماد والی باشند پایداری همه این صنوف بوجود بازرگانان و صنعتگران میباشد ، که این طبقه گرد یکدیگر برآیند و برای سود بردن خود بازارها تشکیل دهند. و نیز احتیاجات مردم را بآن اندازه که از دیگران ساخته نیست ، برآورند . اما افراد بینوا و حاجتمند؟ باید به آنان مساعدت و یاری کنی . خداوند درباره هر یک از اینان دستوری داده و بعهده والی است که حق هرکدام را ، بأن مقدار که نیاز دارد ادا نماید تنها باسعى وكوشش و استعانت از خداوند است که والی میتواند وظیفه خود را بحق و شایستگی انجام دهد. جان خود را به پیروی از حق استوار نماید و در راه حق چه بر او آسان بگذرد چه دشوار باشد شکیبائی را پیشه سازد. فرماندهی سپاه را بکسی ده که بنظر تو بیش از دیگران مطیع اوامر خداوند و رسول و امام بوده و نسبت باجرای ،آن دلسوزتر باشد کسیکه پاکدامن تر و برد بارتر از سایرین است بزودی خشمگین نمیشود ، واگر تقصیر کار پوزش خواست میپذیرد و آرامش خاطر پیدا میکند نسبت بضعيفان مهربان و از زورگویان دوری میگزیند.
سختی کار ، او را برنیانگیزد و سست ،عنصری او را از کار بازندارد. باهمه اینها دارای تباری بلند و خاندانی شریف و سابقه ای نیکو بوده و بزرگوار ، دلیر و بخشنده باشد ، که دارندگان این خصال مجموعه ای از جوانمردی و نیکوکاری .هستند وقتی چنین کسانی را برگزیدی چون پدری مهربان بامور آنان رسیدگی کن و آنچه در نیرومندی و لوازم آنان مصرف میکنی بنظرت بزرگ نیاید و نیز هیچ توجهی را نسبت بایشان کوچک مدان ، هرقدر هم ناچیز باشد زیرا همین هاست که باعث میشود سپاهیان خیرخواه تو باشند و درباره تو گمان نیک پیدا کنند. هیچگاه باتکاء اینکه کارهای مهم آنان را انجام داده ای از انجام کارهای کوچک غفلت مورز. هریک بجای خود برای ایشان ضرورت ،دارد بلطفهای کوچک تو نیازمندند همانطور که از لطفهای مهم و بزرگ تو بی نیاز نیستند از میان فرماندهان آن را برگزین و بخود نزدیک گردان که بافراد سپاه بیک
.