✋
بازی رسانه ای
🔺«اثر نخستین» یکی از گزاره های مهم در علم ارتباطات است. این گزاره میگوید هرچه برای اولینبار با ذهن روبرو شود، اثری ماندگار در ذهن خواهد داشت.
🔹در دنیای خبر، تیترهای خبری که برای اولین بار در یک موضوع منتشر میشوند، صرفنظر از صدق یا کذب آنها، تحت تأثیر اثرنخستین، اثر ماندگار خواهند داشت.
🔹در روزهای اخیر خبری مبنی بر شکایت طلاب قم از برخی بازیگران زن منتشر شد. تیتر خبری که بار اول منتشر شد، درباره شکایت طلاب قم از بازیگران است و در لید خبر، دلیل این شکایت، تحریک آنان عنوان شده!
🔸 در خبری که چندروز بعد از آن منتشر شد، جزئیات خبر، خلاف خبر اول است. شاکیان از اصناف مختلف کارمند، طلبه، دانشجو، استاد، خانه دار و... ۷۶ آقا و ۳۶ خانم هستند که بعید به نظر میرسد دلیل شکایت خانمها تحریک باشد!
✴️ همچنین دلیل شکایت، جریحهدار کردن عفت و اخلاق عمومی، ترغیب افراد به ارتکاب جرائم منافی عفت، توهین به مقدسات و تضعیف بنیان خانواده عنوان شده است.
🔻اما با نشر خبر اول، این کلیدواژه ها در ذهنها ماندگار خواهند شد: شکایت، طلبه، قم، تحریک.
💠 ماندگاری این اثر نخستین، کلیشهسازی است. ذهن این قابلیت را دارد که کلیدواژههای ذخیرهشده در خودش را طبقهبندی کند و بعداً با دیدن مواردی مشابه از آن گزارهها برای تعمیم یکمورد به همه استفاده کند.
🔻عباراتی مثل: همه ایرانیها، همه قمیها، همه طلاب، همه چادریها و... از این دست گزاره های کلیشه ای هستند که نهایتاً در اکثر موارد منجر به قضاوت نادرست میشود.
✍صادق سجادی