💢به نام مردم، به کام دلالان
✍🏻علی کارگر
🔹تجربه نشان داد که با عرضه خودرو در بورس کالا به تدریج روند قیمت منطقی بر بازار حاکم خواهد شد ولیکن همچنان این موضوع به محل مناقشه تعدادی از سیاستمداران و برخی از فعالان اقتصادی تبدیل شده است. در زیر نگاهی به استدلال و نظراتی که در مخالفت با این تصمیم بیان شده است میپردازیم:
🔸1ـ برخی مانند سازمان بازرسی کل کشور معتقدند که چون خودرو کالایی انحصاری است نباید در بورس عرضه شود چرا که خودروساز میتواند از طریق کنترل عرضه همواره تقاضا را به نفع خود مدیریت کند. اگرچه این نگاه از نظر مبنایی حرف صحیحی است ولیکن دولت مدعی است طی برنامهای که دارد با ورود خودروهای خارجی این انحصار شکسته میشود. فارغ از ادعای دولت، این دسته از منتقدان هیچ پیشنهاد جذابی ندارند. اینکه عرضه خودرو در بورس صورت نگیرد و شورای رقابت همانند گذشته قیمت خودرو را تعیین کند یعنی استمرار راه گذشته و همه میدانند که این شیوه باعث تعمیق فساد در بازار خودرو شد.
🔹2ـ برخی منتقدین میگویند که با عرضه خودرو در بورس قیمتها افزایش پیدا کرده که این افزایش در نهایت به زیان مردم است. این در حالی است که قیمت خودرو برای مردم نباید با قیمت کارخانه محاسبه شود زیرا اکثریت قاطع مردم نمیتوانستند خودرو را با قیمت قرعهکشی بخرند و با قیمت آزاد تهیه میکردند. منطقی این است که قیمتها در نهایت در محدودهای بین قیمت کارخانه و قیمت قبلی بازار به تعادل برسد و لذا پیشبینی میشود که این طرح در نهایت به نفع مصرفکننده باشد.
🔸3ـ برخی نیز با این طرح از این جهت مخالفند که اختلاف قیمت پایه و قیمت فروش به جیب خودروساز میرود و معتقدند که این اختلاف باید به خزانه واریز شود در حالی که این موضوع خلاف اصول مسلم بازار سرمایه است. وقتی اقتصاد غیر رقابتی و دستوری باشد، انواع فساد مالی در آن به وجود میآید در حال حاضر بخشهایی از زیان انباشته خودروسازان پس از عرضه در بورس جبران شده است.
🔹سخن پایانی آنکه عرضه خودرو در بورس و کوتاه شدن دست دلالان از این بازار یک گام مهم در تبدیل خودرو از یک کالای سرمایهای به یک کالای مصرفی است و منتقدان آن هم اگرچه انتقاداتی مطرح میکنند ولی هیچ پیشنهاد رو به جلویی ندارند. ماهیت منتقدان نیز نشان میدهد که بسیاری از این افراد با شعار حمایت از مصرفکننده ورود میکنند ولی نظرات آنها بیشتر به نفع دلال است؛ در حقیقت این مخالفتها به نام مردم و به کام دلال است.