💢چین؛ شریک تجاری یا شریک راهبردی؟
🔹روابط چین با غرب آسیا تاریخچه‌ای طولانی دارد و به حدود ۲۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد؛ زمانی که چین تحت حکومت سلسله «هان» بود. در قرون بعد، تجارت نقش حیاتی در بهبود این روابط ایفا کرد؛ اما به صورت ویژه در دوران جنگ سرد چین قصد دخالت فعال در امور منطقه را نداشت، اما نگرشی در چارچوب «نظریه سه جهان» دوران مائو اتخاذ کرد. در این دوران روابط چین با خاورمیانه عمدتاً سیاسی بود. اوج ارتباط‌گیری چین با کشورهای غرب آسیا به سال ۱۹۵۸ و پس از انقلاب عراق برمی‌گردد که توانست برای اولین بار پایگاهی در منطقه خلیج‌فارس به دست بیاورد.
🔸امروزه شاهد تغییر رویکرد چین نسبت به منطقه غرب آسیا و تلاش این کشور برای کنشگری فعال در این منطقه هستیم. در دوره معاصر مبادلات اقتصادی و انرژی جایگاه اول در تعاملات چین و غرب آسیا را به خود اختصاص داده است و با افزایش قدرت چین در نظم نوین جهانی، این کشور روند سابق خود را دستخوش تغییر کرده و با حضور و مداخله بیشتر در منطقه، سعی دارد در رقابت با سایر قدرت‌های بین‌المللی، امتیازاتی به دست آورده و منافع خود را تأمین کند. رد پای این موضوع را می‌توان در افزایش سطح همکاری‌ها و مبادلات زیرساختی و تکنولوژیک، موضع‌گیری‌های راهبردی چین در دفاع از فلسطین، امتناع از اجماع‌سازی علیه ایران و... دنبال کرد؛ به گونه‌ای که صادرات چین به ایران و سایر کشورهای منطقه رشد کمی و کیفی خوبی را تجربه کرده و به تجارت کالاهای استراتژیک ارتقا یافته است؛ قرارداد همکاری اخیر با ایران برای بهره‌گیری از سامانه موقعیت‌یاب «بیدو» نیز شاهد مثال مناسبی بر این مدعاست.
🔹در مسئله فلسطین اشغالی نیز، چین همواره خواهان حفظ ثبات و امنیت منطقه بوده و با حمایت از فلسطین، سعی در کوتاه نگه داشتن دست ایالات متحده آمریکا از منطقه و تأمین منافع خود داشته است. این حمایت در درگیری‌های اخیر جبهه مقاومت و رژیم اشغالگر قدس نیز دیده می‌شود؛ به گونه‌ای که مقامات چینی در سطوح مختلف از فلسطین حمایت و اقدامات تل آویو را محکوم کرده‌اند. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه فلسطین نیز با وتو نمایندگان چین و روسیه همراه بود.
🔸این مخالفت با طرف غربی درباره ایران نیز اتفاق می‌افتد تا چین با وجود تحریم‌های آمریکا، به مشتری پروپا قرص نفت جمهوری اسلامی ایران تبدیل شود. این تغییر رویکرد چین در کنار دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در خصوص کشورهای غرب و رویارویی دیرینه با این کشورها، موجب ایجاد منافع مشترک بین ایران و چین و یک ظرفیت عظیم برای گسترش همکاری‌ها و روابط بین این دو کشور شده است؛ به گونه‌ای که می‌توان از چین به عنوان نه شریک تجاری، بلکه شریک راهبردی جمهوری اسلامی ایران نام برد.
✍🏻علی اکرمی‌‌نیا