👌قیمت گذاری در اسلام ۳
عادلانه ساختن قيمت ها در روزگار امير مؤمنان عليه السلام
با ملاحظه آنچه گذشت، روشن مى شود كه فرمان امير مؤمنان عليه السلام به مالك براى آسان سازى خريد و فروش با موازين عادلانه و قيمت هاى متناسب با حقّ فروشنده و مشترى، نه تنها با موضع پيامبر صلى الله عليه و آله در مخالفت با قيمت گذارى منافات ندارد، بلكه در همان سمت و سوست، ليكن از زاويه رويارويى با عوامل مؤثّر در افزايش بى ضابطه قيمت ها.
به بيان روشن تر، فرمان امام امير مؤمنان عليه السلام به مالك اشتر، تأكيدى است بر اين كه داد و ستد بايد آسان باشد و قيمت ها با موازين عادلانه تنظيم گردد. بدين جهت، امام عليه السلام به وى فرمان نداده كه قيمت ها را پايين آورَد و ترديدى نيست كه تنظيم قيمت ها با موازين عادلانه، به معناى زيان رساندن به توليد كننده يا فروشنده نيست ؛ بلكه همان سان كه امام عليه السلام، خود، در نامه اش تصريح فرموده، هدف آن است كه قيمت ها به گونه اى تنظيم گردد كه نه به فروشنده و نه به مشترى ستم روا نشود و اين، تنها هنگامى جامه تحقّق مى پوشد كه دولت، زمينه مناسب را براى عرضه كالا به قيمت طبيعى فراهم آورَد.
بر همين پايه است كه شمارى از فقيهان، فتوا داده اند كه در صورت اجحافِ فروشنده، حاكم مى تواند به قيمت گذارى بپردازد.
اگر با دقّت به اين تحليل روى آوريم، مى توان گفت كه فتواى جايز نبودنِ قيمت گذارى، به قيمت گذارى در مقابل قيمت طبيعى نظر دارد ؛ امّا فتواى جواز مربوط به قيمت گذارى و تعيين قيمت خاص در مقابل قيمت غير طبيعى، به انگيزه رويارويى با عوامل ساختگىِ ماوراى افزايش قيمت ها به صورت وهمى و غير واقعى است. بر اين مبنا، ميان فتواهاى فقيهان در باره قيمت گذارى، ناسازگارى ديده نمى شود.
ارزانىِ نكوهيده
گاه كاستن از قيمت كالا، با انگيزه هاى نفسانى و شيطانى است، بدين سان كه فروشنده، به منظور بيرون راندن رقيب از صحنه، كالاى خود را ارزان تر از قيمت واقعى آن عرضه مى كند. بديهى است كه اين گونه ارزان فروشى، نكوهيده و گاه به دليل ضربه زدن به توليد و اقتصاد جامعه، خطرناك است، از اين رو، در روايتى كه پيش از اين گذشت،پيامبر خدا صلى الله عليه و آله پس از آن كه فروشنده اظهار كرد كه براى رضاى خدا كالايش را پايين تر از بهاى بازار مى فروشد، او را تحسين كرد. بنا بر اين، از اين روايت نكوهيده بودن كاستن از قيمت كالا با انگيزه هاى غير الهى را نيز مى توان استنباط كرد.
منابع:
. شيخ طوسى ، النهاية ص ۳۷۴
. شيخ مفيد، المقنعة ص ۹۶
. كتاب البيع : ج ۳ ص ۴۱۶
#بیداری_درسبک_زندگی
#bidari_dar_sabkezendegi
عضویت در کانال ایتا، سروش، روبیکا و تلگرام👇
@bidari_dar_sabkezendegi