ملاحظاتی پیرامون افزایش درآمدهای کشور صندوق بین‌المللی پول در گزارش اخیر خود از سلسله گزارش‌های چشم‌انداز اقتصادی منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا اعلام کرده، که ذخایر ارزی در دسترس ایران نسبت به سال گذشته با رشد 13 میلیارد دلار، به 30/8 میلیارد دلار افزایش یافته است و همزمان پیش‌بینی نموده که این رقم در سال آینده به 42/2 میلیارد دلار خواهد رسید. این گزارش با گفته‌های مسئولان کشور مبنی بر فروش بیشتر نفت و رشد تجارت خارجی به لحاظ ارزش، هم‌خوانی دارد و دورنمای مثبتی را از رشد اقتصادی کشور و جهت‌گیری‌های اقتصادی دولت ترسیم می‌کند. اما موضوعی که بسیار مهم است، نحوه هزینه‌کرد و سیاست‌گذاری دولت در استفاده از این درآمدها می‌باشد. یک نوع هزینه‌کرد و سیاست‌گذاری این است که بلافاصله این درآمدها در نظام مصرف و واردات استفاده شود. متأسفانه منطبق بر تصور اشتباهی است که در بخشی از جامعه ما نیز وجود دارد. به این معنی که افزایش درآمدهای کشور می‌بايست تأثیرات فوری بر دستمزد کارمندان و کارگران و سفره مردم ایجاد کند. اما در علم اقتصاد اثبات شده که چنانچه درآمدهای ارزی صرفا در این امور استفاده گردند، نه تنها رفاه پایدار اقتصادی ایجاد نمی‌کند بلکه می‌تواند موجبات ایجاد مضیقه در معیشت مردم را فراهم سازد. در واقع تبدیل درآمدهای ارزی به دستمزد و یا مصرف در حوزه‌های واردات و جبران کسری بودجه دولت می‌تواند سبب نوعی چالش اقتصادی به نام بیماری هلندی شود که ماحصل آن تورم‌های ویرانگر خواهد بود. دولت باید مواظب باشد که رشد درآمدهای نفتی منجر به بی‌انگیزگی و اهمال در مسیر حرکت به سمت کاهش وابستگی به نفت نگردد. یکی از آسیب‌های دیگر که در سایه درآمدهای نفتی می‌تواند شکل گیرد این است که دولت‌ها از درآمدزایی از سایر بخش‌ها مثل مالیات غافل شوند. نوع دیگر سیاست‌گذاری این درآمدها که علمی بوده و می‌تواند منافع بیشتری نصیب مردم نماید، این است که دولت در نظر داشته باشد که درآمدهای ارزی خود را صرف تسویه بدهی با صندوق توسعه ملی و توسعه امور زیربنایی و سرمایه‌ای مثل طرح‌های عمرانی و پروژه‌های پتروپالایشی کند و با ایجاد اشتغال، موجبات کسب ثروت و رفاه پایدار را برای مردم فراهم نماید. نکته مهم دیگر اینکه افزایش درآمدها فرصتی کم‌نظیر را برای اصلاح نظام‌های اقتصادی و انجام اقدامات تحولی و ساختاری در اقتصاد فراهم می‌کند. علی محمدی @bidary_ir