درس بیست و نهم از جزء بیست و نهم: «نگاهی به لحظه فراق» کلااذابلغت التراقی وقیل من راق وظن انه الفراق-والتفت الساق بالساق- الی ربک یومئذ المساق. «سوره قیامت، آیه های 26 تا 30» معنی آیه: چنین نیست، او هرگز ایمان نمی آورد تا جان به گلوگاهش رسد و گفته شود: آیا کسی هست که این بیمار را از مرگ نجات دهد؟ و یقین به فراق از دنیا پیدا کند وساق پاها (از شدت جان دادند) بهم می پیچد آری در آن مسیر همه به سوی (دادگاه) پروردگارت خواهند بود. نکات مهم آیات: 1- این آیات سخن از لحظه دردناک مرگ به میان آورده است. 2- تراقی جمع (ترقوه) به معنی استخوانهایی است که گرداگرد گلو را گرفته است و رسیدن جان به گلوگاه، کنایه از آخرین لحظات عمر است. 3- اشاره به لحظه است که اطرافیان بیمار هم دستپاچه به دنبال راه نجاتی می گردند و از اروی عجز و یأس و بیچارگی می گویند کسی هست او را نجات دهد. 4- محتضر نیز در این لحظه مأیوس شده یقین به فراق و جدایی از دنیا پیدا می کند. 5- به خاطر شدت ناراحتی جان دادن، ساق پاها بهم پیچیده می شود. 6- آنگاه خداوند می فرماید مسیر همه حلایق در آن روز به سوی دادگاه پروردگار توست. تعبیرات قرآن در مورد لحظه دردناک مرگ 1- گاه قرآن این لحظه را به «سکره الموت» یعنی مسی و گیجی حال مرگ تشبیه می کند. (19- ق) 2- گاهی قرآن به «غمرات الموت» یعنی شدائد مرگ تعبیر می کند. (آیه 93 سوره انعام) 3- گاهی قرآن این لحظه دردناک را به «رسیدن روح به حلقوم» تعبیر می کند. «فلولا اذا بلغت الحلقوم». (83- واقعه) 4- و گاه تعبیر به رسیدن روح به تراقی «یعنی استخوان های اطراف گلو نموده است». (آیات مورد بحث) از مجموع این تعابیر استفاده می شود که آن لحظه سخت و دردناک است ولی از روایات اسلامی استفاده می شود که این لحظه برای مومن و غیرمومن فرق دارد.