✳️آیت الله کاشانی و اخوانالمسلمين از ديدگاه سفرای انگليس
📂اسناد سری کمتر دیده شده وزارت خارجه انگلیس به کوشش مرحوم خسروشاهی/بخش دوم
🔸... به محض وصول گزارش سفير به لندن، رئيس بخش شرقی وزارت خارجه انگليس، پاسخی به او میفرستد که خلاصه آن چنين است:
«... ورطلانی بايد همچنان تحت نظر قرار بگيرد، اگر او به عدن يا جای ديگر برود، موجب ناراحتی و گرفتاری شديد ما خواهد بود و من شک دارم که او حاضر بشود به نفع ما کاری انجام دهد. در مورد کاشانی من اطلاعات زيادی ندارم، ولی همين اندازه میدانم که او نقش عمدهای در مبارزه بر ضد انگليس در منطقه خليج فارس را به عهده داشته است. اما مصطفی سباعی هم به عنوان رهبر اخوانالمسلمين سوريه، به نظر نمیآيد معقول نيست که تغيير موضع سیاسی بدهد و همکاری او جلب شود، البته در صورت امکان ارتباط برقرار شود»!
🔹ولی «اربوکر» به همين پاسخ اکتفا نمیکند، بلکه بلافاصله از سفيران انگليس در «تهران» و «دمشق» در این مورد نظريه میخواهد... و نخستين پاسخ از «سرفرانسس شپرد» سفير وقت انگليس در تهران به لندن میرسد. او خيلی صريح مینويسد: «عقلائی و منطقی به نظر نمیرسد که برای برقراری روابط با اين شخصيتهای مذهبی، وقتی صرف شود... البته اگر کوچک ترين احتمال نفوذ در کاشانی هم وجود داشته باشد، نبايد آن را از دست داد ولی من تنها اميدی که در مورد کاشانی دارم آن است که بتوانيم او را در افکار عمومی بیآبرو و متهم سازيم، تا نفوذ خود را از دست بدهد»!
🔸 و بدين ترتيب توطئه طرح آغاز میشود... و بعدها به تدريج آیتالله کاشانی، رهبر ملی شدن صنعت نفت و دشمن ديرين و سرسخت و آشتی ناپذير انگليس، به وسيله «ملی گراها»! و «حزب توده»! متهم به همکاری با «انگليس» میگردد. و بدين سان تنها آرزوی جناب سفير و مقام آمريکايی تحقق میپذيرد!
🔹... دومين پاسخ از «بيل بلوک» سفير انگليس در «دمشق» است که به اطلاع رئيس بخش شرقی وزارت خارجه میرساند: «سباعی رهبر اخوانالمسلمين سوريه است و من تصور نمیکنم که آنها به عنوان يک سازمان اسلامی، از نفوذ خود، آن هم به نفع کفار و بر ضد يک مؤمن حقيقی مانند کاشانی، استفاده کنند. همين نکته تقريباً غيرممکن میسازد که سباعی کمکی به ما بنمايد. موقعيت و موضعگيری او، ايجاب نمیکند که ما به او اميدی داشته باشيم. او يک شخصيت معروفی است که وقتی سخنرانی میکند، همه مردم را تحريک مینمايد. من فکر نمیکنم که استفاده از نفوذ او به نفع بريتانيا، عملی يا آسان باشد. البته ما با او به عنوان يک شخصيت معروف سوريه تماس علنی گرفتهايم. ولی او صريحاً نظر خود را نسبت به بريتانيا، چنين بيان نمود:
به نظر من انگلستان در مقايسه با ديگر کشورهای غربی، بهترين در ميان يک مجموع بدترينها است...!»
🔸بدين ترتيب يک مسلمان سوريهای، به خاطر ايمان و اعتقاد، نمیتواند حاضر شود که «به نفع کفار» بر ضد يک مؤمن حقيقی مانند آیتالله کاشانی وارد ميدان شود... اما روشنفکر جماعت اخته غرب زده در ميهن او، برای توجيه شکست سياسی خود و يا برای اجرای اوامر اربابان خارجی و يا برای خالی نمودن عقدههای روانی، بالاخره بر ضد او قيام کردند و آن چه که میتوانستند، رذيلانه و ناجوانمردانه بر ضد او انجام دادند و اتهاماتی را که امروز اسناد به دست آمده نشان میدهد که خود آنها سزاوارترين افراد بر آن نوع امور بودند، به آیتالله کاشانی نسبت دادند، ولی همان طور که امام يک بار فرمود، «خود زودتر سيلی آن را خوردند!»...
فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر - شماره 6 و 7
(فصلنامه گروه تاریخ مرکز بررسیهای اسلامی قم)
🔹🔹🔹
www.Bonyadtarikhbook.ir
🔸🔸🔸
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.