💢تاریخ روابط ایران و انگلیس (۲۷)
🔹انگلیس پس از شکست قرارداد 1919 و از دست دادن منافع اقتصادی این قرارداد، مقدمات کودتای سوم اسفند 1299ش. را فراهم کرد. کودتای سوم اسفند رضاخان با برنامهریزی و حمایت انگلیس انجام شد. پس از شکست قرارداد دولت انگلستان طی یادداشتی رسما به دولت ایران اطلاع داد که چون نیروهای قزاق را به افسران انگلیسی تحویل نداده است از پرداخت صد هزار تومان مساعده ماهانه معذور میباشد و قصد دارد ارتش خود را از ایران خارج سازد.
🔸سال 1299ش. قسمتی از نیروهای قزاق که به علت نرسیدن اسلحه و مهمات و حقوق از گیلان در حال عقب نشینی بودند به حومه قزوین رسیدند. در قزوین مذاکراتی بین ژنرال آیرونساید فرمانده نیروهای انگلیسی در ایران با رضاخان میرپنج فرمانده قزاقها و سید ضیاءالدین طباطبایی به عمل آمد که اثرات مهمی در اوضاع ایران داشت.
🔹سید ضیاءالدین طباطبایی مالک روزنامه رعد مسئول پیشبرد کودتا از نظر سیاسی و رضاخان عامل نظامی آن در نظر گرفته شد. در نتیجه مذاکرات قرار شد انگلیسیها قوای قزاق را مسلح و آماده حمله به تهران و کودتا نمایند مشروط بر اینکه قزاقها هنگام عبور از قزوین سربازان انگلیسی را مورد حمله قرار ندهند و کودتاچیان پس از فتح تهران از برانداختن رژیم سلطنت و خلع احمدشاه که به نظر آنان باعث هرج و مرج و اشاعه عقاید کمونیستی میشد خودداری کنند. پس از این توافق، انگلیسیها شروع به تجهیز قزاقها نمودند و رضاخان در رأس قوای 2500 نفری خود با هشت عراده توپ و 18 مسلسل سنگین در معیت سیدضیاءالدین عازم تهران شد.
1-دولتی، مجتبی، جنایات انگلیس در ایران، ص62-66.
2- هوشنگ مهدوی، عبدالرضا، تاریخ روابط خارجی ایران، ص 368-369.
3- مجد، محمد قلی، از قاجار به پهلوی 1309-1298 براساس اسناد وزارت خارجه آمریکا، ص 152- 151.
🆔
@Bonyadtarikh