🔻انواع واکنش در مواجهه با ناملایمات
1⃣ بیصبری
2⃣ تظاهر به صبوری
3⃣ صبورانِ مشتاقِ راضی
4⃣ صبورانِ مشتاقِ راضیِ شاکر
🍂
1⃣بیصبری توأم با جزع و فزع:
انسانهایی که فاقد صبوریاند و زمانی که با مشکلی برخورد میکنند و یا گرفتار بلا میشوند اصلا صبر نمیکنند؛ بلکه جزع و فزع کرده و به سرعت واکنش منفی نشان میدهند؛
در حالیکه:
سعادت با شکیبایی بوَد یار
ز بیصبری به رسوایی کشد کار
🍁2⃣
تظاهر به صبوری توأم با نارضایتی درونی:
این گروه هر چند در مواجهه با سختیها، به ظاهر هیچگونه واکنشی ندارند؛ اما در باطن به شدت متلاطم و مضطرباند؛ آشوب درونی و نگرانی روحی دارند.
این افراد در برابر ناملایمات تسلیماند، اما
تسلیم ظاهری، نه باطنی و قلبی؛ بنابراین نه تنها آرامش ندارند بلکه ناراحت، نگراناند و از وقوع بلاها هیچ رضایتی ندارند و با خود میگویند: کاش فلان نعمت را از دست نداده بودم، کاش فلان اتفاق رخ نداده بود و...
🔻عدم واکنش آنها نسبت به رویدادهای تلخ میتواند ناشی از:
❌ بینتیجه دانستن جزع و فزع
گمانشان این است: بلایی که به آن دچار شدهاند با جزع و فزع نه از بین میرود و نه جبران میشود؛ بلکه اظهار عدم رضایت از زندگی، سختیهای دیگری در پی دارد و مشکلی به مشکل کنونی افزوده میگردد. به همین خاطر در ظاهر تسلیم هستند.
به عنوان مثال میدانند: داد و فریاد زدنِ شخصِ مصیبت دیده، مصیبت را کم نمیکند، انسان متوفا را بر نمیگرداند، باغ خشکشده را طراوت نمیبخشد، درد را از بیمار برطرف نمیکند.
قرآن کریم در این باره میفرماید: «سَواءٌ عَلَینا أ جَزِعنا أم صَبَرنا مَا لَنَا مِن مَّحِیصٍ»(بر ما یکسان است چه بیتابی کنیم، چه شکیبایی، هیچ راه گریزی برای ما نیست.)
❌ ریاکاری
برخی به منظور ریا و نشاندادن صفت صبر به دیگران، ظاهرا در برابر بلا تسلیم میشوند تا همه گمان کنند او فرد صبوری است؛ بنابراین وقتی فرزندشان در مقابل مهمان لیوان آب را روی فرش میریزد او را سرزنش نمیکند اما در باطن ناراحت است و حرص میخورد.
❌ حیا و خجالتزدگی
عدهای به جهت حیا و روحیۀ خجالتی که دارند خود را به صبوری میزنند؛ این دسته به سبب نگران بودن از اینکه دیگران آنها را طرد کنند و نیز ترس از انگشتنمایی، رسوا شدن نقائص و توجه منفی دیگران دارند خود را تسلیم نشان میدهند.
❌ انتقادگریز
برخی هم جسارت داشته اما از قرار گرفتن در معرض انتقاد دیگران، رنجور میشوند لذا صبر را به خود تحمیل میکنند تا از رنج تذکر در امان باشند.
🍃3⃣
صابران مشتاقِ راضی:
دستهی سوم در مواجهه با بلا، نه در ظاهر و نه در باطن جزعوفزع نمیکنند بلکه علاوه بر ظاهر در باطن نیز تسلیم هستند زیرا صبر در وجودشان نهادینه شده؛ شوق به بلا را در آنها ایجاد شده است. بنابراین از وقوع مصیبت خشنود و راضیاند؛ آرامش باطنی در وجودشان و چون صبر در اعماق وجودشان نهادینه شده است، اعضا و جوارحشان صبورانه عمل میکنند.
🪴4⃣
صابرانِ مشتاقِ راضی و شاکر:
دسته ی چهارم علاوه بر داشتن شوق و رضایت به وقوع بلا و مصیبت، شاکر نیز هستند؛ یعنی در باطن مشتاق نزول بلا و رضایت کامل از وقوع آن دارند بهگونهای که اگر آنها را مخیر به انتخاب بین مبتلاشدن به گرفتاری و عدم ابتلا به مشکلات قرار دهند به یقین وقوع بلا را انتخاب میکنند؛ بعلاوه اینکه در حین ابتلا به بلاء، خدای سبحان را به سبب دچارشدن به این بلا و سایر نعمتهای الهی، شکر میکنند.
🔸امام صادق«علیهالسلام» فرمودند: هرگاه پیشامد خوبی برای پیامبر خدا«صلیاللهعلیهوآله» رخ میداد که از وقوع آن خوشحال میشدند و میفرمودند: «الحَمدُلِلهِ عَلَی هذه النِّعمَة» و هرگاه اتفاقی میافتاد که حضرت را ناراحت میکرد، میفرمودند: «الحَمدُ لِله عَلَی کُلِّ حَالٍ».
عاشق درویش تا دانست ذوق صبر و شکر
بر جفاهای تو صابر و ز بلاها شاکر است
🔻حضرت ایوب «علیهالسلام» الگو، نمونه و مصداق کمنظیر صابران بر بلا هستند.
ایشان در هنگام ابتلا به بلا، هیچ سخنی برای برطرفشدن آن بلاها نگفتند، فقط در یک جملۀ کوتاه عرض کردند: «أنِّی مَسَّنِیَ الضُرُّ وَ أَنتَ أرحَمُ الرَّاحِمینَ»([پروردگارا،] به من سختی رسیده است و تو مهربانترین مهربانانی.)
که این جملهی آن حضرت نشان از اوج معرفت عظیم به حکمت الهی دارد که در اوج بلا و مصیبتها نه جزغ و فزغ و نه درخواست رفع بلا میکنند بلکه پی در پی و فراوان، در دعا و مناجات تنها شرححال خود را محضر خدا عرضه و از حال خود خبر میدهند؛
👈عجیبتر اینکه در حین وقوع آن گرفتاریهای بزرگ، خدای خود را به «أرحمالراحمین» توصیف میکند.
هفت سال ایوب با صبر و رضا
در بلا خوش بود با ضیف خدا
تا چو واگردد بلای سخترو
پیش حق گوید به صدگون شکر او
کز محبت با من محبوبکش
رو نکرد ایوب یک لحظه ترش
از وفا و خجلت علم خدا
بود چون شیر و عسل او با بلا
#رنج_و_گنج_۷۳
#صبر_تسلیم_رضا
@booyebaran313