#شرح_خطبه_۴۶نهج_البلاغه_مولای_متقیان ✨﴾﷽﴿✨ 🔹ترجمه و شرح خطبه(۴۶)🔹 🤲دعای هنگام سفر خداوندا از رنج سفر به تو پناه مى برم! بى شک مردان خدا و اولياءالله در همه حال متوجه خدا بوده اند، ولى در مشکلات و حوادث مهم و پيچيده توجّه بيشترى به ذات پاک او داشته اند، و کار خود را در اين گونه موارد با دعا و توسل به ذات پاکش شروع مى کردند که هم راهگشا بود، و هم مايه قوّت قلب و آرامش روح و اعتماد به نفس! امام (عليه السلام) که پيشواى اين خيل عظيم بود به هنگامى که پا در رکاب گذاشت تا عازم ميدان صفّين شود، به پيشگاه خداوند چنين عرضه داشت: «بارالها من از رنج و مشقّت اين سفر، و بازگشت پر اندوه از آن، و مواجه شدن با منظره ناخوشايند در خانواده و مال و فرزند، به تو پناه مى برم». «أللَّهُمَّ إِنَّي أَعُوذُ بِکَ مِنْ وَعَثَاءِ السَّفَرِ وَ کَآبَةِ الْمُنْقَلَبِ وَ سُوءِ الْمَنْظَرِ فِي الاَْهْلِ وَ الْمَالِ وَ الْوَلَدِ». در واقع آنچه فکر يک مسافر را به خود مشغول مى دارد سه چيز است که امام(عليه السلام) در اينجا به هر سه اشاره فرموده است: نخست مشکلات سفر است که با تعبير به «وَعْثاءِ السَّفَر» به آن اشاره شده است. دوم چگونگى بازگشت است که آيا انسان پيروزمند و با دست پرباز مى گردد و يا شکسته حال و با دست خالى که با تعبير «وَ کَآبَةِ الْمُنْقَلَبِ» به آن اشاره شده است، و سوم نگرانيهاى مربوط به خانواده و خانه و اموال که با تعبير «سُوءِ الْمَنْظَرِ فِي الاَْهْلِ وَ الْمالِ وَ الْوَلَدِ» ذکر شده است. امام از تمام اين مشکلات و امور نگران کننده به خدا پناه مى برد، و حلّ همه آنها را از خدا مى خواهد. سپس به نکته اى اشاره مى فرمايد که مايه دلگرمى دعاکنندگان و متوسّلان به درگاه خداست، عرض مى کند: «خداوندا! تو در سفر همراه مايى، و نسبت به بازماندگان ما در وطن، سرپرست و نگاهبانى، و جمع ميان اين دو را هيچ کس جز تو نمى تواند داشته باشد» (أَللَّهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ في السَّفَرِ، وَ أَنْتَ الْخَلِيفَةُ فِي الاَْهْلِ، وَ لاَيَجْمَعُهُما غَيْرُکَ). آرى تنها خداست که ذات پاکش از زمان و مکان منزّه است، و در عين حال احاطه به تمام مکانها و زمانها دارد، جايى به او نزديکتر از جاى ديگرى نيست، و به همين دليل هم در سفر با ماست و هم در حضر با زن و فرزندان و بستگان و دوستان ما و چه جالب است که زمام زندگى خود را به دست کسى بسپاريم که بر تمام شؤون زندگى ما احاطه دارد، همه جا با ماست و همه جا با افراد مورد علاقه ما. و در آخرين جمله هاى اين دعا، دليل اين موضوع را که هيچ کس جز خدا نمى تواند ميان اين دو حالت را جمع کند، چنين بيان مى فرمايد: «زيرا آن کس که سرپرست بازماندگان است همسفر نتواند بود، و آن کس که همسفر است جانشينى انسان را (در خانه و خانواده اش) نمى تواند برعهده گيرد» (لاَِنَّ الْمُسْتَخْلَفَ لاَيَکُونُ مُسْتَصْحَباً، وَالمُسْتَصْحَبُ لاَيَکُونُ مُسْتَخْلَفاً!). آرى تمام مخلوقات مادى مکان دارند، و به همين دليل بودن آنها در يک جا مانع از بودن در جاى ديگر است، اين به خاطر محدوديت وجودى آنهاست، تنها وجود نامحدود پروردگار متعال است که نه مکان دارد و نه جهت، نه گذشته و حال و آينده، زمين و آسمان، و دور و نزديک و درون و برون نزد او برابر است، همان گونه که خودش فرموده (وَ هُوَ مَعَکُمْ أيْنَمَا کُنْتُمْ). «او با شماست هر جا باشد» و (فَاَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللهِ)«به هر طرف رو کنيد رو به سوى او مى کنيد». مرحوم سيد رضى در پايان اين سخن مى گويد: «قسمت نخستين اين کلام از رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) نقل شده، و اميرمؤمنان على (عليه السلام) آن را با جمله هايى فصيح و بليغ تکميل فرموده است و آن جمله ها از «لايَجْمَعُهُما غَيْرُکَ» تا پايان اين کلام مى باشد. *** #نهج_البلاغه_نسخه_سعادت_بشریت نکته: فلسفه دعا: کسانى که با منابع اسلامى سر و کار دارند به اين نکته واقفند که دعا و نيايش در تعليمات اسلام جايگاه ويژه اى دارد، تا آنجا که قسمت عمده عبادات اسلامى را دعا و نيايش تشکيل مى دهد، به گونه اى که روح عبادت دعا شمرده شده است همان گونه که در حديثى از پيغمبر اکرم (صلى الله عليه وآله وسلم) مى خوانيم: «اَفْزَعُوا اِلَى اللهِ عَزَّوَجَلَّ فِي حَوائِجِکُمْ، وَ الْجَاؤُوا اِلَيْهِ فِي مُلِمَّاتِکُمْ، وَ تَضَرَّعُوا اِلَيْهِ، فَاِنَّ الدُّعاءَ مُخُّ الْعِبادَةِ!»; «در حوائج خود و به هنگام بروز مشکلات از خداوند مدد بطلبيد، و در سختيها به او پناه ببريد، و در پيشگاه او تضرع و دعا کنيد، چرا که دعا روح و مغز عبادت است». در حديث ديگرى دعا به عنوان اسلحه مؤمن، و ستون خيمه دين، و نور آسمانها و زمين، معرفى شده است، (قالَ رَسُولُ اللهِ (صلى الله عليه وآله وسلم): اَلدُّعاءُ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ، وَ عَمُودُ الدّينِ، وَ نُورُ السَّمواتِ وَ اَلاَْرْضِ).⬇️