🔴 تهدید «برجام» و فرصت «مذاکره»
🔹از ابتدای آغاز بهکار دولت سیزدهم، عبارت «اقتصاد کشور را به مذاکرات برجام گره نمیزنیم» جمله تکرارشونده دولتمردان بوده، اما گره نزدن سرنوشت ایران به برجام؛ شعار است یا واقعیت؟
🔹برخلاف دولت گذشته که راهحل عبور از چالشها را برجام میدانست، دولت آیتالله رئیسی بر تقویت صنعت داخلی و گسترش ارتباطات منطقهای متمرکزشده که اساساً این تغییر رویکرد به اصلیترین چالش کشورهای غربی نیز مبدل شده است
🔹آمریکا میداند که دولت ایران دیگر منتظر برجام نیست و راهبرد خود را پیش میبرد لذا اصل مذاکره با ایران را امتیاز میداند؛ از طرف دیگر بیم این مسئله را دارد که درصورت گسترش روابط ایران با کشورهای همسایه و تعامل با کشورهای پیشرفته، عملاً اقتصاد ایران وارد فضای پسابرجام خواهد شد بنابراین به دنبال آن است که ایران را مقصر شکست احتمالی مذاکرات وین معرفی کند
🔹همچنین موقعیت تضعیفشده بایدن در آمریکا و اختلافهای آشکار تروئیکای اروپا، فرصت تثبیت موقعیت دولت را فراهم آورده است
🔹بهطورکلی برجام بیش از آنکه توافقی با ایران باشد، مدل کشورهای غربی برای تحمیل اراده دیپلماتیک خود بر دیگر کشورها بود لذا بیش از ایران، اروپا و آمریکا مایل به صیانت از میز مذاکره با محوریت برجام است
🔹در شرایطی که طرفهای مقابل ایران به خوبی میداند که برای دولت آیتالله رئیسی توسعه «دانش هستهای»، گسترش «نفوذ منطقهای»، افزایش «عمق استراتژیک» و بسط «صنعت فضایی» در اولویت قرار دارد و رویکرد تهدید و عملیات خربکاری، فرایند موقتی است بر همین اساس برای جلب افکار عمومی کشور به توافق راغبتر هستند
🔹آنچه از پیشبینیهای مراکز بینالمللی و رویکرد دولت هویداست اینکه تأثیر فشارهای بیرونی تاریخ انقضای مشخص دارد که با استناد بر این واقعیتها رشد اقتصادی و فروپاشی ساختار تحریمها هرچند زمانبر، اما امری واقعی است.