✨جلسه چهارم شرح خطبه فدکیه✨ 🍃ابداع، نو آوری در ماده و صورت و شکل ✨«اِبْتَدَعَ الْأشْياءَ لا مِنْ شَی ءٍ كانَ قَبْلَها، وَ أَنْشَأها بِلااِحْتِذاءِ أمْثِلَةٍ امْتَثَلَها» در اين بخش حضرت به مسئلۀ خلقت الهی اشاره می كنند يعنی مسئله ساختن. ⚜ ما دو نوع ساختن داريم: ✅يك وقت از چيزی الگو می گيريم و چيزی را می سازيم ✅ يك وقت بدون سابقه و الگوگيری. 🔰 ساختن بدون هر نوع الگوگيری و سابقه را ابداع می نامند. چون فرق است بين ابداع يا انشاء، و خلق. 💠در ابداع، الگو وجود ندارد، بر خلاف خلق كه ساختن است و الگوگيری هم در آن هست. 💠 در ابداع مادّه و صورت و شكل همه ابداعی است امّا ابداع به غير خدا نسبت داده نمی شود بر خلاف خلقت كه گاه به غير خدا هم نسبت داده شده است. در آيۀ كريمه هم آمده است: «اَحْسَنُ الْخالِقينَ»(المؤمنون: ١٤.) يعنی خدا بهترين خلق كنندگان است. پس ديگران هم می توانند خلق كنند ⬅️خداوند مُبدع است يعنی ابداع می كند. شنيده ايد كه گاه می گويند نوآوری، نوآوری گاه از نظر شكل و گاه از نظر حقيقت است. در ساختن ما سه چيز داريم: مادّه، صورت، شكل. در كارهای بشری مادّه و صورت از قبل هست و آدمی فقط شكل ها را تغيير می دهد و عوض می كند. نوآوری بشر فقط در همين حد است، اختراعات هم در همين محدوده صورت می گيرد. امّا خداوند از عدم، مادّه، صورت و شكل را به صورت دفعی می سازد و بيرون می دهد. فرض كنيد مثل كارخانه ای كه هيچ موادی نداشته باشد و هيچ شكلی در آن نباشد امّا يك مرتبه از آن چيزی ساخته می شود و بيرون می آيد. «كَوَّنَها بِقُدْرَتِهِ وَ ذَرَأها بِمَشيَّتِهِ» (مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 29،ص221). 🔅خداوند به سبب قدرتش ايجاد فرمود و به خواست و مشيتش آن ها را آفريد. يعنی اگر چه اسباب و علل ظاهری دخالت دارند ولی بالاخره همۀ اين ها با قدرت اوست حتّی علل و اسباب. چون او علّة العلل است. «مِنْ غَیْرِ حاجَةٍ إلی تَکْوینِهٰا وَ لافائِدَةٍ لَهُ فی تَصْویرِهٰا» در حالی که این خلقتش نه برای احتیاجی بود و نه سودی هم برای او در این صورت بندی ها حاصل می شد. در اینجا حضرت وارد بحث هدف از خلقت می شوند. ⚜حضرت پس از بیان اینکه خداوند موجودات را خلق کرد بدون آنکه محتاج به آنان باشد یا سودی از این کار برای او حاصل شود به هدف خلقت اشاره می کنند. برگرفته از سخنان: آیت الله آقا مجتبی تهرانی @chele_hozor