. درباره پایان حضور حماس در قطر؛ کوچ دفتر سیاسی حماس به الجزایر یا لبنان؟ به قلم: سید نیما موسوی از ابتدای سال ۲۰۲۴ اخباری مبنی بر انتقال دفتر سیاسی حماس از قطر به گوش می رسید. این دفتر که پس از بحران سوریه از دمشق به دوحه انتقال یافت؛ در طول یک سال گذشته زیر اهرم فشار امریکا برای آتش‌بس و آزادی گروگانها قرار دارد. این امر تا جایی بود که شهید اسماعیل هنیه از آغاز سال ۲۰۲۴ به تدریج به محور ایران، ترکیه و روسیه نزدیک شد. حال با پیروزی مجدد ترامپ و هراس قطر از تکرار سناریوی حصر سه ساله طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ به نظر می رسد که فشارها برای خروج دفتر سیاسی از دوحه بیشتر شده‌است. ضمن اینکه فشارهای آمریکا پس از نپذیرفتن آتش‌بس و نیز اعدام «گولدبرگ پلین» گروگان آمریکایی - اسراییلی بر حماس افزایش یافته‌است. حماس در دهه ۱۹۹۰ بیشتر شامل دو جناح خلیجی و غربی بود. جناح خلیجی آن را «خالد مشعل» و جناح غربی آن را «موسی ابومرزوق» هدایت میکرد. حوادث سوریه و انتقال دفتر حماس به دوحه باعث قدرت هر چه بیشتر جناح خلیجی شد؛ آن هم زمانیکه شبکه مالی ابومرزوق پس از ۱۱سپتامبر آسیب جدی دیده‌بود. پس از دوران فترتی که در بحران سوریه رخ داد؛ حوادث دوره ترامپ و سپس هفتم اکتبر باعث شد تا حماس هر چه بیشتر به ایران نزدیکتر شود. آنچه از آغاز سال ۲۰۲۴ رخ داده‌است بیانگر این امر می باشد که بخشی از حماس میل جدی به سمت خروج از قطر پیدا کرده‌است؛ ولی دنبال آن بوده‌است که بدیل قطر کشوری مرتبط با جهان عرب و یا جهان اهل سنت باشد. در حال حاضر و در صورت صحت اخبار مبنی بر خروج دفتر حماس از دوحه، عراق، ترکیه و الجزایر بعنوان گزینه‌های بدیل دفتر سیاسی حماس هستند. ترکیه بدلیل تمایل به افزایش روابط با عربستان و مصر تمایل چندانی برای تبدیل شدن به پایگاه یک گروه اخوانی همچون حماس ندارد. عراق هم که در دوره سودانی ضمن همسویی امنیتی با ایران درصدد افزایش این همکاریها با عربستان و ناتو است از  میزبانی دفتر سیاسی حماس استقبال نمیکند، اگر چه از ماه جولای برخی از رسانه‌های منطقه از توافق ایران و عراق برای استقرار این دفتر در بغداد سخن میگفتند. با این حساب به نظر میرسد که حماس گزینه‌ای جز الجزایر و یا لبنان را در چنته نداشته باشد. دور شدن حماس از خلیج فارس حتی به مقصد ترکیه و الجزایر هم می تواند ظرفیت حماس برای گفتگوی ایران با بخش مذهبی اهل سنت را افزایش دهد. اگرچه گزینه الجزایر با توجه به تمایل فرانسه و عربستان محتمل‌تر به نظر میرسد. مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) _ ! وارد شوید! @daneshvadanestan