🌑 محرم در تاریخ ایران 🎙 جهانگرد پرتغالی به نام آنتونیو دِگُوی درباره عزاداری دوره صفویه می نویسد: در میدان اصلی، اصفهان حاکم سوار بر اسب در میان دسته‌های عزادار حرکت می‌کرد. دسته‌ های عزادار شامل مردمانی بود که صداهای بلندی سر می‌دادند و موسیقی [عزا] نیز ناهماهنگ با صداهای آنها نواخته می‌شد 🔻 در ده روز اول ماه محرم مردم روزه می‌گرفتند، دست از کار می‌کشیدند، زنان و مردان در میدان جمع می‌شدند و دسته‌ جمعی به سوی مسجد جامع به راه می‌افتادند. این دسته عزاداری شامل بازنمایی‌های نمادین از شخصیت‌های حاضر در نبرد کربلا بود. از جمله آنها می‌توان به زنان و کودکانی اشاره کرد که بر روی اسب نشانده شده بودند، شیون می‌کردند و می‌گریستند. 💥عده‌ای با خونین کردن سر و صورت خود، وقایع روز عاشورا را به صورت واقعی بازنمایی‌ می‌کردند. مردان عزادار در حالی که تکه‌ چوب‌هایی رنگ شده در دست‌ داشتند، در جنگی مناسکی شرکت می‌نمودند🛡 🖋 دلاواله نیز نوشته است: مردم در میدان جمع می‌شوند و ظهر هر روز خطیب درباره حسین [ع] سخنرانی می‌کند. وی مطالبی در تمجید از او می‌گوید و کشته‌شدن وی را توصیف می‌نماید. 📊 او گاه و بی‌گاه نقاشی‌هایی مشتمل بر برخی حوادث [تاریخی] را به مردم نشان می‌دهد. این تصاویر مضمونی مطابق گفته‌های او دارد. هر روز [دهه محرم] می‌توان این سخنرانی را در مساجد شنید. شبها این مراسم در خیابان‌های عمومی در برخی مناطق شناخته شده برگزار می‌گردد. مردم عامدانه این مناطق را با چراغ‌های بسیار و وسائل مرتبط با دفن اموات تزیین می‌کنند💯 🎶 شنوندگان این مراسم مخصوصاً زنان با ناله و زاری سخنران را همراهی می‌کنند. آنان به سینه‌ خود می‌کوبند و حرکات جانگدازی از خود نشان می‌دهند. آنان اغلب به صورت مصیب‌زده‌ای جواب سخنران را می‌دهند و در پایان عباراتی که می‌گویند «وای حسین! شاه حسین!» را تکرار می‌کنند»🔈 🔹 طبق نوشته ابراهیم بیگ منشی، سربازان صفوی نیز قبل از جنگ با قوای عثمانی مراسم محرم را اجرا کردند. بنابر این به نظر می‌رسد در دوره سلطنت شاه عباس صفوی، نوعی ارتباط میان محرم و فرهنگ نظامی وجود داشته است. ◼️ در اواخر صفویه، عزاداران ماجرای غم‌بار کربلا را برای روی سکوهای ثابت و سیار اجرا می‌کردند. اجراهای دراماتیک (نمایشی) کاملاً استادانه ساخته می‌شدند؛ به صورتی که برخی بازیگران بدن‌های خود را برای تمثیل جراحات حاضران در نبرد کربلا، به رنگ‌های قرمز و سیاه در می‌آوردند✅ 💢 تاریخ مراسم محرم در دوره صفویه به ما نشان می‌دهد که چگونه تعهد دینی از طریق نمادها و نمایش‌ها می‌تواند بروزات گوناگون عمومی پیدا کند و حتی در تقویت روحی سربازان موثر باشد. 📗 چکیده ای از یادداشت نشریه همشهری سرزمین من، ویژه نامه محرم منتشر شده بود. http://yon.ir/CZfNl