┄┄┅┅✿❀🦋❀✿┅┅┄┄ 📜 نامه به مالک اشتر (قسمت چهارم) 8⃣شناخت اقشار گوناگون اجتماعی: 🔹اوّل سيمای نظاميان ♦️برای فرماندهی سپاه كسی را برگزين كه خيرخواهی او برای خدا و پيامبر( صلّی اللّه عليه و آله و سلّم ) و امام تو بيشتر، و دامن او پاكتر، شكيبایی او برتر باشد، از كسانی كه دير به خشم آيد، و عذر پذيرتر باشد، و بر ناتوان رحمت آورد، و با قدرتمندان، با قدرت برخورد كند، درشتی او را به تجاوز نكشاند، و ناتوانی او را از حركت باز ندارد. سپس در نظاميان با خانواده های ريشه دار، دارای شخصيّت حساب شده، خاندانی پارسا، دارای سوابقی نيكو و درخشان، كه دلاور و سلحشور و بخشنده و بلند نظرند، روابط نزديك بر قرار كن، آنان همه بزرگواری را در خود جمع كرده، و نيكيها را در خود گرد آورده اند. پس در كارهای آنان به گونه ای بينديش كه پدری مهربان در باره فرزندش می انديشد، و مبادا آنچه را كه آنان را بدان نيرومند ميكنی در نظرت بزرگ جلوه كند، و نيكوكاری تو نسبت به آنان- هر چند اندك باشد- خوار مپندار، زيرا نيكی، آنان را به خيرخواهی تو خواند، و گمانشان را نسبت به تو نيكو گرداند، و رسيدگی به امور كوچك آنان را به خاطر رسيدگی به كارهای بزرگشان وامگذار، زيرا از نيكی اندك تو سود ميبرند، و به نيكيهای بزرگ تو بی نياز نيستند. برگزيده ترين فرماندهان سپاه تو، كسی باشد كه از همه بيشتر به سربازان كمك رساند، و از امكانات مالی خود بيشتر در اختيارشان گذارد، به اندازه ای كه خانواده هايشان در پشت جبهه، و خودشان در آسايش كامل باشند، تا در نبرد با دشمن، سربازان اسلام تنها به يك چيز بينديشند. همانا مهربانی تو نسبت به سربازان، دلهايشان را به تو ميكشاند، و همانا برترين روشنی چشم زمامداران، برقراری عدل در شهرها و آشكار شدن محبّت مردم نسبت به رهبر است، كه محبّت دلهای رعيّت جز با پاكی قلبها پديد نمی آيد، و خيرخواهی آنان زمانی است كه با رغبت و شوق پيرامون رهبر را گرفته، و حكومت بار سنگينی را بر دوش رعيّت نگذاشته باشد، و طولانی شدن مدت زمامداری بر ملّت ناگوار نباشد. پس آرزوهای سپاهيان را بر آور، و همواره از آنان ستايش كن، و كارهای مهمّی كه انجام داده اند بر شمار، زيرا ياداوری كارهای ارزشمند آنان، شجاعان را بر می انگيزاند، و ترسوها را به تلاش واميدارد، ان شاء اللّه. و در يك ارزشيابی دقيق، رنج و زحمات هر يك از آنان را شناسایی كن، و هرگز تلاش و رنج كسی را به حساب ديگری نگذاشته، و ارزش خدمت او را ناچيز مشمار، تا شرافت و بزرگی كسی موجب نگردد كه كار كوچكش را بزرگ بشماری ، يا گمنامی كسی باعث شود كه كار بزرگ او را ناچيز بدانی. مشكلاتی كه در احكام نظاميان برای تو پديد می آيد، و اموری كه برای تو شبهه ناكند، به خدا، و رسول خدا (صلّی اللّه عليه و آله و سلّم) باز گردان، زيرا خدا برای مردمی كه علاقه داشته هدايتشان كند فرموده است: «ای كسانی كه ايمان آورديد، از خدا و رسول و امامانی كه از شما هستند اطاعت كنيد، و اگر در چيزی نزاع داريد، آن را به خدا و رسولش باز گردانيد» پس باز گرداندن چيزی به خدا، يعنی عمل كردن به قرآن، و باز گرداندن به پيامبر (صلّی اللّه عليه و آله و سلّم) يعنی عمل كردن به سنّت او كه وحدت بخش است، نه عامل پراكندگی 🔹دوّم سيمای قضات و داوران ♦️سپس از ميان مردم، برترين فرد نزد خود را برای قضاوت انتخاب كن، كسانی كه مراجعه فراوان، آنها را به ستوه نياورد، و برخورد مخالفان با يكديگر او را خشمناك نسازد، در اشتباهاتش پافشاری نكند، و بازگشت به حق پس از اگاهی برای او دشوار نباشد، طمع را از دل ريشه كن كند، و در شناخت مطالب با تحقيقی اندك رضايت ندهد، و در شبهات از همه با احتياط تر عمل كند، و در يافتن دليل اصرار او از همه بيشتر باشد، و در مراجعه پياپی شاكيان خسته نشود. در كشف امور از همه شكيباتر، و پس از آشكار شدن حقيقت، در فصل خصومت از همه برنده تر باشد، كسی كه ستايش فراوان او را فريب ندهد، و چرب زبانی او را منحرف نسازد و چنين كسانی بسيار اندكند. پس از انتخاب قاضی ، هر چه بيشتر در قضاوتهای او بينديش، و آنقدر به او ببخش كه نيازهای او بر طرف گردد، و به مردم نيازمند نباشد، و از نظر مقام و منزلت آنقدر او را گرامی دار كه نزديكان تو، به نفوذ در او طمع نكنند، تا از توطئه آنان در نزد تو در أمان باشد. در دستوراتی كه دادم نيك بنگر كه همانا اين دين در دست بدكاران اسير گشته بود، كه با نام دين به هواپرستی پرداخته، و دنیای خود را به دست می آوردند. 📜 ، ┄┄┅┅✿❀🦋❀✿┅┅┄┄