#یادداشت_میهمان
❇️
ضرورت تعامل میان کارشناسان و فقها در باب موضوع شناسی
🖋حسین کاظم زاده
⁉️ضرورت موضوع شناسی در فقه بر کسی پوشیده نیست، چرا که حکم بر روی موضوع، مکلف را از حيرت خارج کرده و تکلیف عملی او را روشن میسازد. بحث بر سر این است که در موضوعات تخصصی و نه عرفی، این تشخیص به عهده کیست؟
🔹برخی به درستی بر این نکته پای فشاری دارند که حواله این مساله را به کارشناسان تخصصی دادن، عملا فتوای فقیه را از مدار خود خارج میسازد. توضیح آنکه، اقتصاددان مثلا در باب اقتصاد، دغدغه ای دارد که منطبق با مسائل فقه و فقیه نیست. او در باب اوراق نقدیه مثلا، به دنبال این است که منشا ثروت ملت ها چه چیزی است؟ عوامل موثر روی تورم کدامند؟ و... در حالی که دغدغه فقیه این است که احکام و آثار شرعی بر این اوراق چیست؟ با پرداخت این اوراق، آیا اداء دین محقق میشود؟ آیا این اوراق صرف حواله اند یا مال هستند ؟ و....
🔹از سوی دیگر بسیاری از متخصصین چه فقیه و چه کارشناسان در حوزه های مختلف، معتقدند، فقها و مجتهدین، تصور صحیحی از موضوعات پیچیده دنیای مدرن ندارند و تلقی ها عموما بسیط و غیر مطابق با واقع است. مثلا بانک به عنوان یک نهاد چند بعدی در دنیای سرمایه داری را با تبدیل به عقود متعدد به ظاهر اسلامی، مورد بررسی فقهی قرار ميدهند و پر واضح است که شناخت موضوع از این طریق، مصیب به حکم شرعی صحیح نخواهد شد و جامعه اسلامی را در عمل، مبتلا به تبعات سرمایه داری مدرن خواهد کرد.
⁉️اما چه باید کرد؟
🔹به نظر میرسد ملاحظه هر دو دسته، صحیح است و بخشی از واقعیت را برای ما بازگو میکند؛ تکیه صرف به کارشناس، ما را دچار دستگاههای فکری بیگانه با فقه اسلامی می کند و تلقی های ساده انگارانه از موضوعات مستحدثه و پیچیده تخصصی هم ما را از واقعیت توفنده فقه اسلامی دور میکند.
✅
راهکار پیشنهادی
دو اتفاق به موازات هم باید دنبال شود:
۱.
تشکیل لجنه های موضوع شناسانه، با همکاری اساتید حوزه و دانشگاه. تعامل میان این دو نهاد است که اشکالات فوق را برطرف میکند و ما را از مزایای هر جریان، بهره مند میسازد
۲.
گفتمان سازی پایگاه فکری مشترک انقلاب اسلامی.
انقلاب به مثابه یک حرکت اجتماعی، واجد یک طرز فکر و مبانی اندیشه ای مختص به خود است که در بیان و بنان رهبران انقلاب، تجلی پیدا کرده است، بدون این پایگاه فکری مشترک، لجنه های فوق الذکر، راه به جایی نبرده و عملا ما در دوران میان منظومه های متعدد و متنوع فکری، گرفتار تحیر و تکثر میشویم.
@Tanbiholomah