⚠️عرفانهای دئیستی چیست⁉️
♦️ گرایشهایی وجود دارد که در آنها اعتقاد به خدا وجود دارد و حتی به خدای واحد اعتقاد دارند، و ممکن است محور گرایش در آن عرفان، خدا باشد (علی الادعا)؛ ولی پایبندی به دین، وحی و کتاب آسمانی وجود ندارد.
🔷 اینها را میتوان عرفانهای دئیستی نامید. اینها درواقع منکر نبوت هستند و عقل خود را کافی میدانند. همهی این گرایشها وجود دارند و فقط فرضهای ذهنی نیستند.
🔶 دئیست، کسی است که به خدا اعتقاد دارد؛ ولی معتقد است که وقتی خداوند این عالم را آفرید، کارش تمام شده و کاری به این عالم ندارد. عالَم خودگردان است؛ مثل ساعتی است که خدا کوکش کرده و خود آن بهصورت اتوماتیک کار میکند.
🔷 این مطلب را با توجه به اصول حکمت متعالیه ملّاصدرا مبنی بر مراتب داشتن وجود و اصل تعلّقی بودن وجود معلول و عدم استقلال آن نسبت به علت هستی بخش، بهتر میتوان تبیین کرد.
♦️ حاصل آن، این است که همگی علتها و معلولها نسبت به خدای متعال، عین فقر و وابستگی و نیاز هستند و هیچگونه استقلالی ندارند. ازاینرو، خالقیّت حقیقی و استقلالی، منحصر به خدای متعال است و همه موجودات در همه شئون خودشان و در همه احوال و ازمنه، نیازمند به وی میباشند و محال است که موجودی در یکی از شئون هستیاش بینیاز از وی گردد.