💠مقام و جایگاه معلم در قرآن و حديث
🌸روز تجلیل و تکریم مقام معلم را به همه معلمان و اساتید و فرهیختگان ارجمند عرصه تعلیم و تعلم و تربیت تبریک و تهنیت عرض می کنم
💎آیا در قران کریم در باب مقام معلم آیاتی آمده است؟
✍️قرآن کریم، با اشاره به داستان حضرت موسی و حضرت خضر و در آیات 60 تا 82 سورهٔ کهف، رابطهٔ بین معلم و شاگرد و همچنین مقام معلم را بیان کرده است. چنان‌که می‌فرماید: «موسی به او گفت: آیا با تو بیایم تا آنچه به تو آموخته شده است به من بیاموزی؟ گفت تو را هرگز صبر و شکیبایی همراهی با من نیست... که از جانب من معذور باشی.»
(کهف، 66-76)
قرآن کریم در جایی دیگر خداوند متعال را معلم معرفی کرده و می‌فرماید: {وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ کُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَی الْمَلائِکَةِ فَقالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْماءِ هؤُلاءِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ} (بقره،31)
«سپس علم اسماء (علم اسرار و آفرینش و نام‌گذاری موجودات) را همگی به آدم آموخت، بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت و فرمود: اگر راست می‌گویید اسامی اینها را به من خبر دهید!»
و باز می‌فرماید:
{خَلَقَ الْإِنْسانَ عَلَّمَهُ الْبَیانَ (رحمان،3-4)
«انسان را آفرید و به او «بیان» را آموخت» و در آیه‌ای دیگر می‌فرماید:
{الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ یَعْلَمْ}
(علق، 4-5)
«همان کسی که بوسیلهٔ قلم تعلیم نمود و به انسان آنچه را نمی‌دانست یاد داد.»
و...
بنابراین، آیات مذکور؛ خداوند علیم را معلم انسان‌ها و جهان هستی می‌داند و این خود نشان‌گر عظمت و شکوه مقام معلم در قاموس هستی است. خداوند متعال رسالت پیامبران را تعلیم و معلمی معرفی می‌کند و می‌فرماید:
{هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ} (جمعه،2)
«و کسی که در میان جمعیت درس نخوانده، رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها می‌خواند و آنها را تزکیه می‌کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت می‌آموزد هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند.» و این خود حکایت‌گر اهمیت جایگاه و مقام معلم می‌باشد.
در روایات اسلامی نیز جایگاه معلم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. (1)
حتی در قول مشهوری آمده که برخی آن را به حضرت علی (ع) نسبت می‌دهند که می‌فرماید: «من علمنی حرفاً فقد صیرنی عبداً؛ هر کس یک حرف را به من بیاموزد، همانا مرا عبد خودش کرده است.» (2)
در روایتی دیگر پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «علما و دانشمندان (که معلم جامعه هستند) وارثان پیامبران الهی هستند.» (3)
📚پاورقی:
(1) میزان الحکمه، محمد محمدی ری‌شهری، ج 6، ص 487-488، مکتب الاعلام الاسلامی، قم.
(2) تحریرات فی الاصول، سید مصطفی خمینی، ج 1، ص 89
(3) میزان الحکمه، همان، ص 456
┈•••🍃🌸🍃•••┈