قبل از مطالعه متن، حتماً روایت مورد نظر را بخوانید.👆
• پس از اینکه امام صادق(ع) ماجرای عیسیبْنأَعْيَن و فرد فقیر را از زبان ابیبصیر شنیدند، فرمودند: «به یقین خداوند -تبارک و تعالی- در اموال اغنیا و همچنین وضع فقرا نگریست، آنگاه در اموال اغنیا چیزی برای فقرا قرار داد تا آن حد که زندگیشان را کفایت کند و اگر کافی نمیبود بر آن میافزود.» سپس امام برای تبیین کفایت معاش ادامه میدهند: «آری؛ باید آنقدر از زکات به او بدهد که بخورد، بیاشامد، بپوشد، ازدواج کند، به دیگران صدقه دهد، و به حج برود!»
➖➖➖➖➖
❓منظور امام(ع) چیست؟
• جملات پایانی امام صادق(ع) در صحیحه ابصیر، در واقع به سطوح بینیازسازی فقیر اشاره دارد:
1⃣سطح اول [مَا يَأْكُلُ وَيَشْرَبُ وَيَكْتَسِي]
• دارندگی تا سطحی که فرد بتواند خوراک، آشامیدنی و پوشاک خود را به طرز شایستهای فراهم کند.
2⃣سطح دوم [وَيَتَزَوَّجُ]
• از شرایط ازدواج، تمکن مالی است. بدین لحاظ مرد وقتی میتواند ازدواج کند که بتواند اولاً امکانات زندگی مشترک همچون مسکن، اسبابیه منزل و ... را در سطح آبرومند تدارک ببیند و همچنین از عهده مخارج زندگی خود و همسرش به طرز شایستهای بربیاید. ثانیاً بایستی توانایی پرداخت مهریه همسرش را داشته باشد.
3⃣سطح سوم [وَيَتَصَدَّقُ]
• طبعاً صدقه دادن از شخصی توقع میرود که خودش نسبت به آن مال، محتاجتر نباشد!
4⃣سطح چهارم [وَيَحُج]ُّ
• بهاجماع فقها حج در صورتی بر انسان واجب میشود که به استطاعت برسد. این فتوا مستند به آیه ۹۷سوره آلعِمران است که در آن وجوب حج به استطاعت مشروط شده است: «وَلِلّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیهِ سَبِیلًا» (و بر مردم واجب است که براى خدا قصد زيارت خانه كنند؛ البته براى کسانى كه توانایى رفتن بهسوى آن را دارند). به لحاظ مالی فرد، میبایست توان مالی تأمین هزینه سفر حج را داشته باشد و بتواند تا زمانی که از حج برمیگردد مخارج خانوادهاش و کسانی که تأمین هزینه زندگیشان بر عهده او است، به خوبی فراهم کند. همچنین توانایی اداره زندگیاش را پس از بازگشت از حج داشته باشد.
➖➖➖➖➖
💠 امام با بیان سطوح بینیازسازی در قالب معیارهای ملموس اولاً محدوده فقر را تبیین نمودند ثانیاً حد استحقاق فقیر از زکات را مشخص کردند.
🔻نتیجه:
۱. فقیر تا حد کفایت معاش از زکات سهم دارد.
۲. کل زکات به اندازهای هست که با آن، تأمین اجتماعی کامل فقرا یا همان تحقق سطح نهایی بینیازسازی رقم بخورد.
➖➖➖➖➖
✊جنبش مردمی احیای زکات
📡
@e_zakat