🔷 ترسیم جایگاه فقه نظام اقتصادی در نظام اقتصادی اسلام آیت‌الله #محسن_اراکی ☑️ نظام اقتصادی اسلام از مجموع سه عنصر تشکیل شده است: 1️⃣ جهان بینی اقتصادی اسلامی که زیرساخت مکتب و نیز علم اقتصاد اسلامی را تشکیل می دهد. 2️⃣ مکتب اقتصادی اسلام که عبارت است از تبیین دستوری روابط میان عناصر اقتصادی جامعه یا طرح جامع اسلام برای تنظیم فعالیتهای اقتصادی جامعه (یعنی توزیع منابع اولیه ثروت، تولید، توزیع پس از تولید، مبادله، خدمات و مصرف در جهت تحقق اهداف مورد نظر اسلام). 3️⃣ علم اقتصاد اسلامی که به دو معناست: الف- تبیین توصیفی قوانین حاکم بر روابط اقتصادی جامعه برخوردار از نظام اقتصادی اسلامی. ب- مجموع قضایای توصیفی تبیین شده در منابع اسلامی که مربوط به قوانین حاکم بر رفتارها و روابط اقتصادی جامعه بشری اند. ☑️ از این سه عنصر اصلی نظام اقتصادی اسلام، آنچه مستقیما مربوط به دانش فقه است عنصر دوم است، بنابراین مقصود از فقه الاقتصاد یا #فقه_نظام_اقتصادی تبیین استدلالی مکتب اقتصادی اسلام است؛ لکن: 🔹اولا- از آنجا که تبیین فقهی مکتب اقتصادی اسلام بی نیاز از تبیین اصول جهان بینی اقتصاد اسلامی نیست، می توان اصول جهان بینی اسلام را بخشی از منابع استنباط نظام اقتصادی به شمار آورد. 🔹ثانیا- قضایای مربوط به علم اقتصاد اسلامی اگر چه نقش مستقیمی در استنباط مکتب اقتصادی اسلام ندارند، لکن نظر به اینکه این قضایا، تبیین قوانین واقعی حاکم بر روابط اقتصادی جامعه است، چنانچه نتایج استنباط فقهی مکتب اقتصادی با این قوانین ناسازگار باشد، نشانه خطای استنباط فقهی ارائه شده از مکتب اقتصادی اسلام است. بنابراین سازگاری یا ناسازگاری طرح استنباطی مکتب اقتصادی با قوانین علمی اقتصادی تبیین شده در منابع اسلامی می تواند محک آزمایشی جهت تشخیص صحت و سقم نظریه فقهی مربوط به مکتب اقتصادی اسلامی باشد. #آیت‌الله_اراکی #نظام_اقتصادی #فقه_نظام_اقتصادی 📚فقه نظام اقتصادی اسلام، ج1، ص 28-26 (با اندکی تلخیص و تصرف).