وی در تحلیل آرایش بازار مختلشدۀ ارزی ادامه داد: به بازار ارز نگاه میکنیم. بازیگران آن چه کسانی هستند؟ اولاً شرکتهای بزرگ و بانکهای بزرگ و واردکنندگان و صادرکنندگان بزرگ و قاچاقچیها ۷۰ درصد این بازار را در اختیار دارند و بازیسازان اصلی این میدان هستند. همینطور بازارهای موازی مانند هرات و سلیمانیه و غیره هم بازار ما را تحتتأثیر قرار میدهند. سفتهبازان داخلی بزرگ هم هستند مثلاً شرکت مس قیمت ریالی محصولش را بلافاصله با بازارهای فراملی و قیمت ارز آزاد تنظیم میکند. اینطور است که سهام فلان بانک ناشی از افزایش نرخ ارز 54همت سود میکند.
وی پرسید: آیا بازیگران بازار ارز ما مطابق نظریههای اقتصادی صادرکنندگان و واردکنندکان واقعی و کوچک هستند که بازار را با عرضه و تقاضا اداره میکنند؟ واضح است که این بازار سالم نیست و انحصارات و اشکالات دیگر بر آنها حاکم است.
داوودی با انتقاد از مکانیزم بازار ارز اضافه کرد: حالا که چنین کنشگرهایی مانند انحصار و قاچاقچی و سفتهباز، نرخ ارز را چندین برابر کردهاند، چگونه تحلیل کنیم؟ بگوییم کدام قیمت نرمال و اصل است؟ بگوییم چنین بازار مختلشدهای اشکالی ندارد؟ بگوییم بازار نرخ را تعیین میکند؟! این مثل شرایط جنگ است که مصلحت عمومی است یا باید جلوی آن گرفته شود؟
وی اضافه کرد: حالا که چنین شرایطی داریم میتوانیم مدعی شویم و بر مردم منت بگذاریم که دارم به تو یارانۀ پنهان میدهم؟!
** دو اشکال کلیدی دیگر مغالطۀ یارانۀ پنهان
این استاد باسابقۀ اقتصاد با بیان اینکه بعد از دفاع مقدس لااقل ۵ نوبت با این مکانیزم افزایش قیمت، تلاش کردید شرایط را اصلاح کنید اما ابداً شرایط به سمت اصلاح حرکت نکرده گفت: دلیل عدم اصلاح این است که موتور محرک افزایش نرخ ارز هنوز وجود دارد، سفتهباز و قاچاقچی و شرکتهای بزرگ و بانکهای بزرگ و فشار خارجی هنوز وجود دارد.
وی ادامه داد: فرض کنیم برای اصلاح قیمتی و حل مشکل، نرخ ارز را باز هم افزایش دادیم. چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مثلاً شما در ابتدای دولت فعلی ارز ۴۲۰۰ را به ۲۸۵۰۰ رساندید که مشکل حل شود. شد؟ ارز ۵۰ هزار تومانی بهوجود آمد؛ باز میگویید یارانه پنهان داریم. باز قیمت را میبرید بالا که اصلاح شود، باز پلکانی افزایش مییابد و متوقف نمیشود. در هر پله هم دعوا همان دعواست، رانت همان رانت است، فقط سطح آن روی نرخ بالاتر ارتقا پیدا کرده.
وی افزود: این افزایش نرخ یک اشکال بزرگتر هم دارد؛ تورم ساختاری ما از ۲۰ درصد آمده روی ۴۰ درصد، یعنی با افزایش متناوب نرخ ارز تورم را گسترش دادهایم. با این مکانیزم فشاری که به طبقات پایین میآید غیرقابل جبران است.
داوودی نتیجه گرفت: مفهوم «یارانۀ پنهان» در اقتصاد ما، به دلیل پشت صحنۀ بازار ارز بههیچعنوان قابل قبول و قابل توجیه نیست.
به "و اما بعد" بپیوندید👇
https://eitaa.com/engineer_majid_nikkhoo