کیفیتِ خانهداری مردان
ضرورت نهضتِ آموزش مردان در خانواده
دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج
✳️ وضعیتِ نابسامان امروز خانواده در ایران واقعیتیست که در میان پژوهشگران و فعالان این عرصه دیگر کسی حوصله شرح آن را ندارد. خانواده ایرانی در دو دهه اخیر روند تحولات پرشتابی را تجربه نموده و برآیند این حرکت نیز به نحو تاسفباری به سمت از دست رفتن مرزها و کارکردهای این نهاد اجتماعی حیاتی و مهم بوده است. افزایش طلاق، خیانت، سردی روابط، اختلافات و منازعات زوجین، کاهش باروری و مسائل متعددی از این دست، جملگی دلالت بر روند تغییرات نامطلوب خانواده دارند.
✳️ صرفنظر از علل و زمینههای اجتماعی کلان که ناظر به کژکاردی ساختارهای حکمرانی ما هستند، بخشی از عوامل بروز این چالشها در مناسبات خانواده را باید در سطح خرد و رفتار فردی زوجین جستجو کرد. فقدان مهارتهای ارتباطی طرفین، خطاهای محاسباتی در مرحله گزینش همسر، تغییر نگرشها و ارزشهای افراد، اختلافات طبعی و مزاجی زوجین و... سهم غیرقابل انکاری را در چالشآفرینی در خانواده دارند. لذا توجه به این سطح از واقعیتِ نهاد خانواده در ایران نیز ضرورت دارد.
✳️ نهاد مشاوره خانواده و آموزش مهارتهای زندگی در ایران به عنوان یکی از موثرترین متولیانِ اصلاح و بهبود این وضعیت، متاثر از فرهنگ مسلط و تثبیت شده جامعه ایرانی، دچار یک غفلتِ رویکردی از منظری جنسیتی است. اساسا مفهوم «مشاوره خانواده» هم در فرهنگ ایرانی و هم در پارادایم علم مشاوره و روانشناسی، مفهومی «تکساحتی» و «زنانه» تلقی و فهم میگردد و نظام آموزش مهارتهای زندگی در ایران، صرفاً بانوان را مخاطب خود در این عرصه میداند. گویی مبداء و مقصد تمام این چالشهای خانواده، زنان هستند!
✳️ در حالیکه هم در یک نگاه عمیق و راهبردی به سنت فرهنگی و اجتماعی ایران، و هم براساس آموزههای دین مبین اسلام، پایه و بنیانِ انسجام خانواده، «پدر» یا «شوهر» بوده و هست. اساسا خانواده آیینهی تمام نمای صفات مردان خانه است و انسجام و کارآمدی نهاد خانواده تابعی از غیرت و حمّیت، قدرت و شجاعت، عشق و محبت، انصاف و عدالت و سایر ویژگیهای مثبت «مردانه» بوده است. معلوم نیست براساس کدام فرآیندهای اجتماعی نادرست و ضدخانوادهای از جایگاه محوری مردان در خانواده اعتبارزدایی شده است.
✳️ مادامی که جایگاه رُکنی مردان در کنار زنان در مناسبات خانواده احیاء و مورد توجه قرار نگیرد، نباید به حل چالشها و مسائل متعدد خانههای ما امید داشت. زیرا هم تجربه سه دهه فعالیت منسجم نظام مشاوره خانواده در ایران گواه این است که صرف تخاطب با زنان خانواده در جایگاه همسر و مادر و ارائه آموزشهای نگرشی و رفتاری به آنها برای فائق آمدن بر مسائل خانواده کفایت نمیکند، و هم برمبنای نظم خلقت که بر «زوجیّت» استوار است، نادیده گرفتن سهم مردان در زندگی مشترک، نتیجهای حاصل نخواهد کرد.
✳️ لذا به نظر میرسد هم نظام سیاستگذاری ما در سطح کلان باید در جهت بازگرداندن سهم و جایگاه مردان در مناسبات خانواده بسترسازی نماید، و هم در سطح خرد، نظام مشاوره و روانشناسی خانواده نیازمند چرخش رویکردی به لحاظ جنسیتی بوده و باید روی افزایش کیفیتِ خانهداری مردان(به معنای بداریِ اهل خانه) سرمایهگذاری ویژه نماید. به عبارت دیگر، نظام مشاوره و آموزش مهارتهای خانوادگی در کشور باید به ایجاد نهضتِ آموزش مردان در خانواده به صورت فوری بیاندیشد. انشالله
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62