💢سیاستگذاری هند در زمینه داخلیسازی محصولات الکترونیک و فناوری اطلاعات*
🖌مرتضی رحیمی یگانه
🔺«وزارت الکترونیک و فناوریاطلاعات» هند که «پی.اِل.آی ۲» (Production Linked Incentive Scheme - PLI 2.0) را به تصویب رسانده، امروزه به ویژه داخلیسازی و صادرات سختافزارهای فناوری اطلاعات را هدف گرفته است. انتظار میرود که «پی.اِل.آی ۲» با تشویق داخلیسازی قطعات اجزاء اصلی و زیرمجموعههای منفصل (بُرد، مدار، هِد، جعبه و مانند آن) اکوسیستم صنعت فناوریاطلاعات را در هند توسعه داده و عمق بیشتری بخشد و زمینه توسعه زنجیره تامین این حوزه را در سرتاسر هند فراهم آورد. این طرح در بطن خود در اعطای حمایتهای اولیه گزینههای متعدد و منعطفی لحاظ کرده اما برای اعطای حمایتها آستانههایی چون نرخ فروش و سرمایهگذاری فزاینده را در نظر گرفته است. در قسمت سختافزار فناوری اطلاعات، «پی.اِل.آی ۲» طراحی نیمههادیها، تولید آی.سیها و بستهبندی را نیز مشمول حمایتهای خود کرده است.
🔺در قالب این طرح در سال پایه یعنی سال ۲۰۲۳، به هر تولیدکننده به هر میزان که سهم بازار داخلی خود را افزایش دهد، ۵ درصد آن افزایش یارانه اعطاء میشود و برای چهار حوزه لپتاپ، تبلت، کامپیوتر یکتکه و سرور اهداف کمی مشخصی تعیین شده است. این طرح برای یک دوره شش ساله در نظر گرفته شده و در سال ۲۰۳۰ خاموش خواهد شد. ممنوعیت واردات لپتاپ که امروز در هند برقرار شد، دقیقا در راستای این بسته مشوقهای صنعتی حوزه فناوری اطلاعات است. هند در سالهای گذشته با همین رویکرد، اما در حوزه تلفنهای هوشمند و تلویزیون، توانست به ۱۰۰ درصد اهداف مد نظر جامه عمل بپوشاند اما در بخش سختافزاری فناوری اطلاعات به خوبی تلفن هوشمند و تلویزیون عمل نکرده و در حال حاضر تنها بین ۳۰ تا ۳۵ درصد این محصولات در اختیار شرکتهای هندی است.
🔺شرکتهای «اپل» و «لنوو» محصولات خود را با شرایط و تخفیفهای متنوعی در هند به فروش میرسانند و لذا چنانچه بعد از این ممنوعیتها، نتوانند قیمتها را افزایش دهند، با توجه به ازدیاد تقاضا، نمایندگیها و خردهفروشیهای هندی دیگر به شکل شرایطی و با تخفیف این محصولات را در اختیار مشتری نخواهند گذاشت، اما از آنجا که ممنوعیتهای وارداتی صرفا مشمول محصولات نهایی بوده و قطعات از شمول آن خارج شده است، انتظار میرود با توسعه خطوط تولید داخلی توسط شرکتهای خارجی، به تدریج قیمت لپتاپهای خارجی در هند کاهشی شود. از آنجا که با بالارفتن قیمتها، ممکن است هزینه طرحهای توسعه زیرساخت نیز بالا برود، دولت برخی ملاحظات را در این بخشنامه ممنوعیت واردات گنجانده است. از جمله اینکه واردات چمدانی مشمول این طرح نمیشود و برای طرحهای تحقیق و توسعه، آزمایشگاهها، ارزیابی و تعمیر در حوزه طرحهای زیرساختی، تا ۲۰ دستگاه به شکل امانی مشمول معافیت از ممنوعیتهای مذکور هستند.
*📍۱۰ درس سیاستگذاری هند برای ایران*
در همین نوشتار کوتاه در هماهنگی سیاست صنعتی و تجاری هند، چند نکته درسآموز برای سیاستگذاری نهفته است:
1⃣ این محدودیتها شرکتهایی را منتفع میکند که امروز در یک مورد ۷ درصد صادرات صنعتی هند را در اختیار دارند،
2⃣ این محدودیتها با هدف انتقال خطوط تولید شرکتهای خارجی به داخل و نه صرفا توسعه خطوط تولید داخلی وضع شدهاند،
3⃣ یارانههای اعطایی بر حسب میزان افزایش فروش و صادرات به شرکتها اعطا میشوند و بعد از یک دوره ششساله لغو میشوند،
4⃣ حمایتها به سمت تکمیل زنجیره تولید داخلی نرفتهاند، بلکه چهار حوزه «لپتاپ»، «تبلت»، «کامپیوتر یکتکه» و «سِرور» را شامل میشوند،
5⃣ برای چهار حوزه مد نظر، در هر سال اهداف کمی تعریف شده است که در صورت عدم دستیابی شرکتها به آن، حمایتها لغو میشوند،
6⃣ شرکتهای داخلی لازم نیست تمامی خط تولید داخلی را در خاک هند راهاندازی کنند و فقط کافی است به اهداف سهم بازار داخلی و صادرات دستیابند و به این منظور میتوانند بخشی از فرایند تولید را به کشورهای دیگری مانند چین ببرند،
7⃣ ممنوعیتها صرفا مشمول محصول نهایی هستند و قطعات و لوازم اولیه و واسطهای را در برنمیگیرند
8⃣ به منظور ممانعت از افزایش هزینه طرحهای زیرساختی استثنائاتی برای واردات به شکل امانی و به شکل چمدانی در نظر گرفته شده است،
9⃣ پس از آنکه شرکتهای داخلی توانستهاند یک سوم سهم بازار را در فضای رقابتی به دست آورند، حمایتها برای رشد داخلیسازی شروع شدهاند و تمامی سهم بازار از ابتدا در اختیار هیچ شرکتی قرار نگرفته است و
🔟 سیاستهای تجاری مکمل سیاستهای صنعتی هستند و بدون برنامه صنعتی مشخص و هدفمند، ممنوعیت وارداتی وضع نشده است.
♦️ توکلی
https://eitaa.com/eqmoq2