استاد علوی تهرانی
🔴 در عصر حکومت علی (ع) / بخش دوم ✅ تعیین نمایندگان حکمیت 🔅 اهل شام، عمرو بن عاص را به عنوان در حکمیت کردند. برای نمایندگی اهل عراق بین سپاهیان امام (ع) شد. حضرت، ابن عباس و مالک اشتر را پیشنهاد کردند. اشعث و یارانش قبول نکردند، به این بهانه که مالک به جنگ دارد و ابن عباس نیز نباید باشد؛ پس طرف دیگر باید یمنی باشد. آنان خواهان این بودند که خود، حکم را انتخاب کنند و شخص مورد نظر آن‌ها ابوموسی اشعری (همشهری اشعث و مخالف حضرت) بود. 💠 امام خطاب به آنان فرمودند: "شما در آغاز این کار، از من سرپیچی کردید؛ اکنون دیگر گوش دهید. رأی من آن نیست که ابوموسی را برگزینم." آنان گفتند: ما تنها به ابوموسی اشعری راضی می‌شویم. امام (ع) فرمودند: "وای بر شما! او قابل اعتمادی نیست؛ را از من دور می‌کرد و کارها علیه من انجام داده است." 👈 اما با اصرار آن‌ها، ابوموسی به انتخاب شد؛ در حالی‌که از مخالفان امام بود و همین انتخاب، پیروزی طرف مقابل را هموارتر کرد. امام در بیان این حادثه چنین فرمودند: "من دیروز و شما بودم؛ ولی امروز فرمانم می‌دهند، دیروز بازدارنده بودم که امروز مرا باز می‌دارند." 🔸 پس از تعیین شدن ؛ معاویه، عمرو بن عاص و برخی دیگر را برای مذاکرات و تعیین شرایط حکمیت نزد امام (ع) فرستاد. این افراد با حضرت و یاران ایشان درباره مفاد صلح‎نامه نمودند. به روایت یعقوبی، وقتی بر سر لقب «» برای امام (ع) هنگام نوشتن میان نمایندگان دو سپاه افتاد، اشعث از کسانی بود که خواستار حذف این در آن نامه شد و مالک اشتر سخت به او اعتراض کرد. ولی مردم بعدها معاویه را به این لقب صدا زدند. 🗓 تاریخ حکمیت نیز ‏ پایان تعیین شد. ✅ اقدامات و نصایح امام علی (ع) و یارانش امام علی (ع) برای حکمیت، ۴۰۰ نفر را به فرماندهی شریح بن هانی همراه ابوموسی اشعری اعزام کرده و عبدالله بن عباس را به عنوان آنان همراه کردند. و ابوموسی را نیز از ماهیت معاویه آگاه کرده و نصایح فراوانی به او نمودند. شریح از کسانی بود که نسبت به ابوموسی به او هشدار داد و گفت: اگر نتیجه مذاکره شما علی (ع) باشد، شامیان در امانند؛ ولی اگر نتیجه تسلط معاویه بر عراق باشد مردم عراق از او در امان نخواهند بود. تو مقابل بدترین حریف قرار داری. عراق را خوار و تباه نکن. مبادا حق را به شام دهی و طرف آنها را بگیری. مبادا عمرو تو را بفریبد. ✅ اعلام علنی مذاکرات حکمیت ابوموسی اشعری نتیجه حکمیت را به اینجا رسانید که هر دو فرمانروا یعنی امام (ع) و معاویه از برکنار شوند و هیچ‌کدام فرمانروا نباشند. عمرو عاص نیز به ظاهر این را پذیرفت اما ابوموسی را فریفت و او را برای اعلام نتیجه بر خودش مقدم کرد. ابن عباس تلاش زیادی کرد تا ابتدا عمرو عاص نتیجه را اعلام کند؛ اما ابوموسی به هشدارهای ابن عباس توجهی نکرد و بر بالای منبر رفت و گفت:‌ ای مردم! من به نمایندگی از مردم حجاز و عراق چنان‌که انگشترم را از دست خود خارج می‌کنم، علی را از خلافت برکنار می‌نمایم. سپس عمرو عاص به بالای منبر رفته، اعلام کرد: آنچه ابوموسی گفت شنیدید. او، تنها حق برکناری علی را داشت و من هم او را تأیید می‌کنم؛ اما من چنان‌که انگشترم را به دست می‌کنم خلافت را به معاویه واگذار می‌نمایم؛ زیرا او علاوه بر اینکه این مقام را دارد، خون‌خواه عثمان نیز است. ✅ نتایج حکمیت 🔸 حکمیت به پایان رسید؛ شامیان بر خود با معاویه باقی ماندند. در مقابل، امام (ع) حکم حکمیت را خلاف دانسته و آن را نپذیرفتند و فرمودند: "همانا رأی شما بر این قرار گرفت که دو نفر را برای داوری انتخاب کنند، ما هم از آن‌ها پیمان گرفتیم که از قرآن تجاوز نکنند، اما افسوس که آن‌ها خویش را از دست دادند، حق را ترک کردند؛ در حالی‌که آن را به خوبی می‌دیدند، چون ستمگری با آن‌ها سازگار بود، با همراه شدند، ما پیش از داوری ظالمانه‌شان با آن‌ها شرط کردیم که به داوری کنند و براساس حکم نمایند؛ اما به آن پایبند نماندند." 🔆 در نتیجه معاویه از شکست در رها شد؛ و با فریب‌های دیگر و شهادت امام (ع)، حکومتی قدرتمند تشکیل داد. در مقابل، سپاه کوفه از پیروزی در صفین به فتنه بزرگ رسید؛ فتنه‌ای که جنگی دیگر برای حضرت رقم زد و سپاه بزرگ کوفه را به نابودی کشاند. قضیه حکمیت برای کوفی، نه تنها نشد، بلکه سرآغاز فتنه‌های بعدی گشت. ______ حجةالاسلام والمسلمین در عصر حکومت علی (ع) / بخش دوم (ع) @Fares_ir
376 مشاهده