💢سیره علمی حضرت زینب(س)
حضرت زينب(س)، دختر امام على و حضرت فاطمه عليهماالسلام است که با القاب عقیله بنی‌هاشم، ام المصائب، دانشمند بدون معلم، متفکر بدون استاد، از ایشان یاد شده است. عالمه، معلّمه، عقیله، محدّثه و مفسّره، در میان القابشان نمود بیشتری در زندگی علمی ایشان دارد.
شهرت حضرت زینب(س) به نقش آفرینی در واقعه کربلا و در میان کاروان اسراء کربلا، موجب غفلت از ديگر ابعاد شخصيّتی از جمله جایگاه علمی ایشان شده است. اگرچه اخبار موجود درباره حضرت زينب اندك است؛ اما از همين اندك می‌توان به جايگاه علمى ممتاز آن بانو پى برد.
✅ #محدثه
خطبه‌هاى ایشان در كوفه و شام نشان دهنده تسلط به قرآن و معارف نبوی و علوی، و ذهن قوى ایشان است. حضرت زینب(س) را از راويان حديث طبقه دوم شمرده‌اند. ایشان از مادرشان فاطمه(س)، اسماءبنت عُميس، برادرشان امام حسين(ع) و يكى از ملازمان پيامبر(ص) به نام طهمان يا ذكوان حديث نقل كرده‌اند.
✅ #مفسره
نقل شده زنان کوفه توسط شوهرانشان، از اميرالمؤمنين علی(ع) خواهش کردند تا به آنان برای دیدار حضرت زينب(س) اجازه دهد و از علم ایشان بهره‌مند شوند. اميرالمؤمنين(ع) این اجازه را دادند. زنان برای آموختن تفسير قرآن نزد حضرت زينب(س) می‌آمدند. اين اوّلين تجلّی دانش حضرت زينب(س) در جامعه آن روز بود.
✅ #عالمه
سخن امام سجاد(ع) پس از خطبه عمّه بزرگوارش در شهر کوفه که فرمود: «...أنتِ بِحَمدِ الله عالِمة غيرُ مُعَلَّمِة وَ فَهِمَة غَيرُ مُفَهَّمَة؛ تو بحمدالله، عالِم آموزگار نديده و خردمند نياموخته هستی!» بهترین سند در بيان جايگاه رفيع علمی حضرت زینب(س) است.
✅ #عقیله
حديثی از حکيمه خاتون دختر امام جواد(ع) نقل شده که فرمود: «امام حسين(ع) وصایای خود را در ظاهر به خواهرش حضرت زينب(س) سپردند، برای پنهان کردن امامت پسرش علی بن الحسين (ع) (و در امان ماندن جان او)»
اين حدیث دليل ديگری بر علم رفيع عقيله بنی‌هاشم است؛ که از سوی امام حسين(ع) ودیعه‌دار ولايت و امامت شدند.
✅ #معلمه
نقل شده است روزی امام حسن و امام حسین (علیهما‌السّلام) درباره بعضی از سخنان پیامبر اکرم(ص) با هم گفتگو می‌کردند، حضرت زینب(س) وارد شدند و در بحث شرکت کردند و مسأله را با تمام صوری که داشت با تفصیل تبیین فرمودند. امام حسن(ع) وقتی این توانایی فوق‌العاده خواهر خود را دیدند، خطاب به ایشان فرمودند: «انّکِ حقّاً مِن شَجَرة النّبوة و مِن مَعدِن الرّسالة...؛ به راستی که تو از درخت نبوت و معدن رسالت هستی»
❇️ برای نشان دادن مقام علمی حضرت زینب(س) در توصيف ایشان گفته شده: «جلالت شأن و مقامش، قوّه استدلال و برتری عقلش و ثبات و پايداريش را از خطبه هايش در کوفه، می‌توان ادراک کرد و فصاحت زبان و بلاغت کلامش در خطبه‌های کوفه و شام و ... چنان است که گويا از زبان پدرش اميرالمؤمنين(ع) سخن می‌گويد»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📝 واحد پژوهش بنیاد فارِس المؤمنین
@Fares_ir