فراموشخانه، راهی برای نفوذ فراماسونری در ایران 🔹 بی‌گمان باید نخستین کسی که انجمنی همانند فراماسونری را در ایران بر پا کرد، میرزا ملکم خان ناظم الدوله ارمنی جلفایی اصفهانی دانست. ملکم خان برپاکننده فراموشخانه بود، اما برای حفظ ظاهر و برخی ملاحظات سیاسی، جلال الدین میرزا از فرزندان فتحعلی شاه را رئیس فراموشخانه کرد. 🔸 از دیگر فراماسونرهای ایرانی، می‌باید به میرزا عباسقلی خان آدمیت اشاره نمود که با تأسیس جامع آدمیت، به نوعی امتداد تأسیس فراموشخانه ملکم خان پرداخت. همچنین باید تأسیس انجمن اخوت به دست حاج میرزا محمدحسن اصفهانی مشهور به صفی علیشاه را هم در این راستا ارزیابی کرد. 🔸 از جمله دیگر ایرانیان فراماسونر باید به افرادی مانند میرزا علی خان ظهیرالدوله، شیخ محسن خان معین الملک، شیخ محسن خان مشیرالدوله، میرزا نصر الله خان نائینی میرزا صادق خان امیری فراهانی ادیب الممالک و ... اشاره نمود. 🖊 علی اکبر عالمیان 🆔 @farhang_puya