11 ) عذر براى ما و اتمام حجت بر گناهكار؛ 🔰امر به معروف و نهى از منكر اتمام حجت بر است تا نگوید: كسى به من تذكر نداد. و عذرى است براى مؤمن تا به او گفته نشود: ➖ چرا فریاد نزدى. قرآن مى فرماید : گفتن، یا سبب تذكر است و یا وسیله عذر (عذراً او نذراً) احتمال اثر شرط وجوب است؛ یعنى اگر احتمال اثر نمى دهى، واجب نیست؛ نه آنكه است. 🔰تا آنجا كه خداوند منع نكرده است مى توان پیش رفت؛ ولى اگر كار به جایى رسید كه دیگر از طرف خداوند فرمان توقف آمد، تكلیف عوض مى شود؛ نظیر آیاتى كه مى فرماید: ➖- از آنان اعراض كن كه فایده اى ندارد. فَاَعْرِضْ عَنهُم*نساء 63 و 81 و انعام 68. ➖- نداى تو به گوش افراد كر نمى رسد.(وَاِنَّكَ لاتُسمِعُ الصُّمَّ الدُّعاء*(روم 52 نمل 80).) ➖گروهى مثل مرده هاى قبورند كه تو نمى توانى حرفى به آنان بشنوانى.( اِنَّكَ لاتُسمِعُ الْمَوْتى * نمل 80، روم 52.) ➖ آنان را رها كن.(ذَرْهُم)