روش فقه نظام در طراحی نظام بانکداری اسلامی
کمیل قنبرزاده ǀ حمید شخم گر
چکیده
پژوهشهای صورتگرفته در زمینة بانکداری اسلامی، به دلیل ابتلا به اشکالات روشی و اشکالات ماهوی متعددی از قبیل عدم برخورداری از حجیت، عدم بهرهگیری از همه ظرفیتهای معارف اسلامی، ضعف کارآمدی، حفظ روح بانکداری ربوی و غیره، فاقد انطباق کامل با احکام شریعتند و در مرحلة اجرا نیز توفیق قابلتوجهی به دست نیاوردهاند. پژوهش پیشرو پس از معرفی و نقد روشهای موجود در اسلامیسازی بانک به ارائه روش مطلوب، ادله و آثار آن میپردازد و نشان میدهد که شیوة مطلوب اسلامیسازی بانک، سه مرحله دارد: مرحله نخست، معرفی نظام اقتصادی اسلام بر اساس مبانی و اهداف اسلامی و اصول استنباط شده با روش جامع استنباط در «فقه نظام»؛ مرحله دوم، کشف اصول کلی حاکم بر نهاد مالی مطلوب در این نظام و مرحله سوم، طراحی الگوی عملیاتی برای بانک اسلامی بر اساس اصول استخراج شده، تجارب موجود در نهادهای مالی، تکیه بر ظرفیتهای موجود و توجه به ملزومات اجرایی است. روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است.
کلیدواژهها
بانکداری اسلامی، فقه نظام، روش عدم مغایرت، روش فقه نظام، نهاد مالی اسلام.
@fiqhnezam