🌺بحث سوم در تربیت فرزند بحث کرامت است . در حقیقت
1⃣محبت
2⃣قاطعیت
3⃣کرامت
این هر سه برای تربیت فرزند باید توام باشد.
کرامت یعنی با احترام با فرزند برخودکردن و حفظ شخصیت انسانی او
از جمله خُلُق خداوند تکریم انسان است چنان که در آیه شریفه به ظرافت و دقت چنین آمده است: «و لقد کرمنا بنی آدم» در واقع طبق آیات شریفه قرآن، اولین برخورد خداوند با فرزندان آدم «تکریم»، «گرامی داشت» و «تزریق احساس بزرگواری» در وجود او بوده است.
(چنان که نسبت به خود آدم «تعلیم»و «ولایت»و نسبت به اجتماع انسانی «تشریع» مطرح است)
بنابراین تکریم فرزندان آدم علاوه بر این که یکی از خلق الهی است، اولین رفتار خداوند در قبال او نیز محسوب می شود.
*
از همین روی یکی از اصول تربیت فرزند در روان شناسی و علوم تربیتی اسلامی مساله «کرامت بخشی»، «گرامی داشت» و «تکریم فرزندان» است. میان همه اصول تربیتی این اصل دارای دو ویژگی منحصر به فرد است که وجه تمایز آن نیز با سایر اصول تربیتی شمرده می شود: «تغییر ناپذیری» و «اولویت».
توضیح آن که اصول تربیتی ممکن است در ادوار مختلف تربیتی به حسب سن و سال فرزند و یا در شرایط مختلفی که والدین و فرزندان در آن قرار می گیرند و یا حتی نسبت به جنسیت فرزند با تغییرات مواجه شود اما اصل مورد نظر یعنی کرامت، در همه شرایط و همه ادوار اولویت خود را حفظ می کند و هم چنان تغییر نا پذیر قرار می گیرد و لذا حتی در مساله تنبیه فرزندان اصل کرامت فراموش نشدنی و موکَّد است.
*
همانند همه مسائل مورد اهمیت و سرنوشت ساز در زندگی بشر، تکریم اولاد نیز مورد سفارش و توصیه معصومین علیهم السلام قرار گرفته است و از جمله فرموده های پیشوایان دینی ما دستور به گرامی داشتن فرزند است چنان رسول خدا فرمودند: «اکرموا اولادکم»و بسیاری از این دست احادیث و روایات.
*
دقت در متون دینی و مراجعه به تشخیص بزرگان اندیشه و تفکر اسلامی و همچنین بازیابی تجربه های تربیتی نشان دهنده این است که کمترین تاثیر وجود احساس کرامت در انسان «پست انگاری شهوات» و در نتیجه «بی رغبتی به آن ها» است.
🌺 امیر بیان علی علیه السلام در عبارتی شریف و دقیق می فرمایند: «من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهواته» هر کس درخود احساس کرامت کند شهوات در برابر او بی ارزش و خوار می شوند.
در واقع این انسان ضعیف و عاری از احساس کرامت نفس است که پیرو شهوات و امیال حیوانی خود است. اما انسان داری کرامت در جستجوی فضائل و ارزش های والای انسانی و الهی گذر عمر می کند.
*
اولین اثر این «پست انگاری شهوات و امیال» و «عدم تمایل به انجام آن ها» در دو عرصه انگیزش و گرایش ایجاد «حاشیه امن» و یا به اصطلاح دینی آن «عصمت از خطا» است. آدم بی رغبت و بی میل به گناه خطا و و بی انگیزه برای دست یازیدن به شهوات و امیال، در نوعی فضای پاک و طاهر قرار می گیرد و به عبارتی حاشیه امنی پیرامون خود تشکیل می دهد.
**
از میان همه را ه های ایجاد مسیر امن در راه رسیدن به تعالی و محفوظ ماندن در برابر مفاسد اجتماعی، ایجاد کرامت در سنین طفولیت، بهترین و تاثیر گذار ترین آن ها است. زیرا چنان که گفته اند تاثیر آموخته های والدین در سنین کودکی به لحاظ ماندگاری و اثرگذاری، شگفت و بی نظیر است. هیچ چیز به اندازه رفتار بزرگوارانه والدین که از آن با تعبیر «تکریم» یاد شد، در ایجاد احساس کرامت و مصون سازی او در مفاسد موثر نیست. به بیان دیگر هیچ چیز نمی توان جایگزین تربیت در سنین کودکی شود.