دستور العمل جامع معنوی عرفانی امام صادق در روز عاشورا
امام صادق:
اى ابن سِنان! این اعمال، بهتر است از فلان و فلان حج و فلان و فلان عمره که به صورت داوطلبانه انجام دهى و اموال ات را براى آن هزینه کنى و بدنت را به زحمت و رنج بیندازى و از خانواده و فرزندانت جدا شوى. هر کس این نماز را در روز عاشورا بگذارد و این دعا را با اخلاص بخواند و این عمل را با یقین و صدق انجام دهد، خداوند متعال، ده خصلت به او مىبخشد که از جمله آنهاست: خداوند، او را از مرگ بد، نگه مىدارد، و از بدىها و فقر در امان مىدارد، و هیچ دشمنى را بر او چیره نمىکند تا بمیرد، و او را از دیوانگى و بیمارىِ جُذام و پیسى در خودش و فرزندانش تا "چهار نسل"، حفظ مىکند، و راه نفوذ شیطان بر او و نسلش تا "چهار نسل" مىبندد.
عبدالله بن سنان: روز عاشورا، بر سَرورم امام صادق علیه السلام وارد شدم. دیدم رنگپریده و اندوهگین است و اشک از چشمانش، همانند لؤلؤ، جارى است. گفتم: اى پسر پیامبر خدا! چرا گریه مىکنى- خداوند، چشمانت را گریان نکند؟ به من فرمود: «آیا غافلى؟ آیا نمىدانى که در چنین روزى، حسین بن على علیه السلام کشته شد؟».
چرا سرورم؛ می دانم و برای همین آمده ام که در این باره (آداب روز عاشورا)، از شما سوال کنم و درباره آن از علم شما، استفاده کنم. گفتم: سَرورم! نظر شما درباره روزه روز عاشورا چیست؟
امام صادق فرمودند: روزه بگیر امّا بدون تصمیم و نیت روزه (گرسنه و تشنه باش)، و افطار کن، امّا نه با سرخوشى (و غذاهای لذیذ) و روزه عاشورا را کامل نکن و افطار را، ساعتى پس از نماز عصر روز عاشورا، و با جرعهاى آب انجام بده. چرا که در چنین ساعتى (عصر عاشورا)، جنگ با خاندان پیامبر خدا، فرو نشست و آن واقعه بزرگ، متوقّف شد، در حالى که سى کشته از آنان در جمع یارانشان بر زمین افتاده بود، که کشته ها براى پیامبر، گران بود و اگر پیامبر صلى الله علیه و آله زنده بود، ایشان خود، صاحب عزا بود.
آن گاه، امام صادق گریست تا این که محاسنش با اشک هایش خیس شد.
و فرمود: اى عبد اللَّه بن سِنان! بهترین کارى که در این روز انجام مىدهى، این است که لباس تمیز بپوشى و تسلُّب کُنى. گفتم: تسلُّب، یعنى چه؟ فرمود: دکمههای لباست را باز کنى و آستینهایت را بالا بزنى و خود را به شکل ماتمزدگان درآورى.
بعد به بیابان کویرى، یا جایى که کسى تو را نبیند، یا به خانهاى که خالى باشد یا جایى خلوت مىروى، در زمانى که روز، بالا آمده باشد (نزدیک ظهر عاشورا). آن گاه، چهار رکعت نماز با رکوع و سجده کامل، و با خشوع، مىخوانى و در هر دو رکعت، سلام مىدهى (دو نماز دو رکعتی). در رکعت اوّل، سوره حمد و سوره کافرون «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ»و در رکعت دوم، سوره حمد و سوره توحید «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» را مىخوانى. (سپس سلام می دهید و بعد) دو رکعتِ دوم را به جا مىآورى و در آن، در رکعت اوّل، سوره حمد و سوره احزاب و در رکعت دوم، سوره حمد و سوره منافقون«إِذَا جَآءَکَ الْمُنفِقُونَ» و یا هر سوره قرآن که میخواهی بخوان.
آن گاه، سلام مىدهى و (می ایستی) صورت خویش را به سمت قبر حسین علیه السلام و مرقد ایشان در کربلا بر مىگردانى و جایگاه به زمین افتادن امام حسین را در نظرت مجسّم مىکنى و بر ایشان و هر که از فرزندان و خانواده، با ایشان بوده، سلام و درود مىفرستى و از کارهایشان، بیزارى مىجویى و قاتلان ایشان را لعن مىکنى. (مثلا: السَّلاَمُ عَلَیکَ یا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلَی الْأَرْوَاحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنَائِکَ عَلَیکَ مِنِّی سَلاَمُ اللَّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَ بَقِی اللَّیلُ وَ النَّهَارُ وَ لاجَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِزِیارَتِکُمْ السَّلاَمُ عَلَی الْحُسَینِ وَ عَلَی عَلِی بْنِ الْحُسَینِ وَ عَلَی أَوْلاَدِ الْحُسَینِ وَ عَلَی أَصْحَابِ الْحُسَینِ اَللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظَالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً ثُمَّ الْعَنِ الثَّانِی وَ الثَّالِثَ وَ الرَّابِعَ اللَّهُمَّ الْعَنْ یزِیدَ خَامِساً وَ الْعَنْ عُبَیدَ اللَّهِ بْنَ زِیادٍ وَ ابْنَ مَرْجَانَةَ وَ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ شِمْراً وَ آلَ أَبِی سُفْیانَ وَ آلَ زِیادٍ وَ آلَ مَرْوَانَ إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ ...). { لعن الله قاتلیک یا اباعبدالله الحسین}.
خداوند، با این دستورالعمل، درجات تو را در بهشت بالا مىبرد و گناهانت را مىریزد. آن گاه تلاش مىکنى در آن جایى که هستى، چند قدم {کتاب الاقبال: هفت بار، چند قدمی جلو برو و برگرد و در هربار، هفت مرتبه بگو: ...}، به سمت جلو برو و مىگویى: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ رضىً بقضاء اللَّه و تسلیماً لأمره؛ در این حال، باید حالت غم و اندوه داشته باشى. و خداى سبحان را بسیار یاد کرده، و استرجاع کن (إنّا للَّه و إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ را فراوان بگو).