🇺🇳 دعوای ایران علیه آمریکا به قلم دکتر پوریا عسکری فردا [۳ فوریه، ۱۵ بهمن] ساعت ۱۷:۳۰ به وقت تهران، جلسه قرائت رای صلاحیتی دیوان آغاز می‌شود. در این رشته‌توییت (امروز) به سابقه پرونده و به جزییات رای (فردا) می‌پردازم. آمریکا در ۸ مه ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و کمپین فشار حداکثری از آن تاریخ، علیرغم توافق صورت گرفته در برجام و نص قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت آغاز شد که تا امروز ادامه دارد. ایران در ۱۶ ژوییه ۲۰۱۸ با تقدیم دادخواستی به دیوان بین‌المللی دادگستری از این دادگاه خواست تا بر مبنای بند ۱ ماده ۳۶ اساسنامه و بند ۲ ماده ۲۱ معاهده مودت به این مساله یعنی نقض معاهده مودت به موجب وضع مجدد تحریم‌ها رسیدگی کند و نیز به سبب فوریت موضوع، دستور موقتی صادر کند. دیوان در ۳ اکتبر ۲۰۱۸ با احراز صلاحیت علی الظاهری دستور موقت را صادر کرد و از آمریکا خواست که برخی اقدامات خود را متوقف کند. آمریکا هرگز به این خواسته گردن ننهاد؛ همان روز از معاهده مودت خارج شد و بر حجم تحریم‌ها افزود. آمریکا که در جریان رسیدگی به درخواست دستور موقت، از دیوان خواسته بود صلاحیت خود را رد کند در لایحه‌ای که بعدتر در ۲۳ اوت ۲۰۱۹ به دیوان تقدیم کرد بار دیگر صلاحیت دیوان و نیز قابلیت استماع دعوی ایران را زیر سوال برد. به طور خاص به زعم آمریکا دعوی ایران مربوط به برجام است و ارتباطی با معاهده مودت ندارد و ایران با طرح این دعوی در صدد سواستفاده از دیوان است. همچنین آمریکا مجددا با توسل به مواد ۱۰ و ۲۰ معاهده مودت به صلاحیت خود در تامین امنیت کشورش اشاره داشت. در ضمن تاکید کرد که عمده تحریم‌های وضع شده از جنس تحریم های ثانویه است که مشمول معاهده مودت که تنظیم کننده روابط دوجانبه است، نمی‌شود. ایران در پاسخ وجود اختلاف را از متن اعتراض آمریکا محرز دانست و بیان کرد که دعوایش علیرغم ارتباط با برجام، در چارچوب معاهده مودت طرح شده است. ایران، همچنین ایراد ماده ۲۰ ایالات متحده را ایرادی ماهوی ارزیابی کرد که جای طرح در این مرحله از رسیدگی ندارد. ایران، ایراد مربوط به ثانویه بودن تحریم ها را نیز بی‌اساس دانست و اعلام نمود که از نظر این کشور آنچه در معاهده مودت مورد حمایت است، حقوق دو دولت، دو ملت و شرکت‌های متبوع آنان است و اعمال تحریم فراسرزمینی را نیز شامل می‌شود. حال باید دید که کدام طرف توانسته دیوان را مجاب کند. اگر دیوان در رای فردا، صلاحیت خود را احراز کند، کار اصلی و دفاع در ماهیت کلید خواهد خورد که نه تنها برای ما مهم است بلکه به دلیل اهمیت موضوع مشروعیت یا غیرقانونی بودن تحریم‌های یکجانبه، این پرونده را بیش از پیش در کانون توجه قرار خواهد داد. باید چند ساعتی صبر کرد و دید... پی‌نوشت: ‏دیوان همه ایرادهای صلاحیتی ایالات متحده را رد، و اعلام کرد اینکه اختلاف از برجام ناشی می‌شود، نافی ارتباط دعوی با معاهده مودت نیست. دیوان در مورد تحریم‌های ثانویه بیان داشت که اولا همه تحریم‌های مورد اعتراض ایران از این جنس نیستند؛ ثانیا مقامات آمریکایی خودشان بارها بیان کرده‌اند که هدف این اقدامات ضربه زدن به اقتصاد ایران است؛ و در نهایت موضوع باید در ماهیت بررسی شود. دیوان اعتراض مربوط به قابلیت استماع دعوی به دلیل سوء استفاده ایران از دادگاه را با بیان اینکه دلایل آشکاری ارائه نشده رد کرد و در نهایت اعتراضات مربوط به منافع اساسی امنیتی را باز به مانند پرونده‌های سکوها و برخی اموال، مربوط به ماهیت دانست. @GhadiriNetwork