۱۳/۲ ...
جالب اینکه امام براى دوام و بقاى حکومت ها روى مسأله قدرت ظاهرى و تسلّط لشکر و نیروى انتظامى و اطلاعاتى بر مردم تکیه نمى کند؛ بلکه تمام تکیه اش بر دل هاى مردم و جنبه هاى عاطفى آنان است و راه جلب محبّت آنان را نیز به خوبى نشان مى هد.
در حالى که در گذشته و حتى دنیاى امروز بسیارى از حکومت ها بقاى خود را در گروى سلطه ظاهرى بر مردم مى شمرند و غالباً دیده ایم مردمِ ناراضى، با فراهم آمدن فرصت بر ضد آنها قیام کرده اند و طومار قدرتشان را در هم پیچیده اند.
در شرح نهج البلاغه مرحوم علاّمه شوشترى آمده است که «زهرى» مى گوید: «روزى وارد بر عمر بن عبدالعزیز شدم. در همان اثنا که من نزد او بودم نامه اى از یکى از فرماندارانش به او رسید که مضمونش این بود که شهر او نیاز به تعمیر و مرمت دارد.
من به او گفتم: اتفاقاً یکى از فرمانداران على(علیه السلام) شبیه این نامه را به آن حضرت نوشته بود و امام در پاسخ او نوشت: «أمّا بَعْدُ، فَحَصِّنْها بِالْعَدْلِ وَ نَقِّ طُرُقَها مِنَ الْجَوْرِ; بعد از حمد و ثناى الهى شهر خود را با عدالت محکم کن و جاده هایش را از ظلم و جور پاک گردان» با شنیدن این سخن، عمر بن عبدالعزیز همان را در پاسخ فرماندارش نوشت.(۷)
سپس امام(علیه السلام) در مورد تشویق هاى مادى مى فرماید: «بنابراین میدان آرزوها را (براى زندگى) در برابر سپاهت وسعت بخش (و نیازهاى آنها را از این نظر تأمین کن)»; (فَافْسَحْ فِی آمَالِهِمْ(۸)).
آمال (آرزوها) مفهوم وسیعى دارد که شامل تمام نیازهاى ضرورى و رفاهى مى شود.
بدیهى است اگر فرماندهان لشکر و سپاهیان فکرشان از ناحیه تأمین زندگى راحت نباشد کارآیى آنها در میدان نبرد کم مى شود.
امام(علیه السلام) در ادامه این سخن به تشویق هاى روانى پرداخته مى فرماید: «پیوسته آنها را تشویق نما و پیاپى کارهاى مهمى را که افرادى از آنها انجام داده اند برشمار؛ زیرا یادآورىِ کارهاى نیکِ آنها افراد شجاعشان را به فعالیتِ بیشتر وامى دارد و کم کاران را به کار تشویق مى کند. ان شاء الله»; (وَ وَاصِلْ فِی حُسْنِ الثَّنَاءِ عَلَیْهِمْ، وَ تَعْدِیدِ مَا أَبْلَى ذَوُو الْبَلاَءِ(۹) مِنْهُمْ فَإِنَّ کَثْرَةَ الذِّکْرِ لِحُسْنِ أَفْعَالِهِمْ تَهُزُّ(۱۰) الشُّجَاعَ وَ تُحَرِّضُ(۱۱) النَّاکِلَ(۱۲) إِنْ شَاءَ اللهُ).
به یقین مسأله تشویق افراد لایق و پرکار همیشه براى پیشرفت کارهاى اجتماعى مؤثر بوده و هست و مخصوصاً در دنیاى امروز بسیار به آن اهمّیّت داده مى شود.
🏅🎖انتخاب استاد نمونه، صنعتگر نمونه، کشاورز نمونه و فرماندهان نمونه و دادن لوح سپاس و جایزه هاى بزرگ و عنوان کردن نام آنها در رسانه ها در همین راستا صورت مى گیرد.
👏 شایان توجّه اینکه این تشویق ها ـ چنان که امام در گفتار بالا اشاره فرموده ـ اثر مضاعف دارد; از یک سو افراد لایق را به کار وامى دارد و از سوى دیگر افراد سُست و کم کار که خود را در آن میان سر شکسته مى بینند به فکر تغییر مسیر مى اندازد.