✔️روایت نماینده آیت الله سبحانی از مواجهه با نواندیشان/ واکنش مقام معظم رهبری به ترجمه «فلسفه دین جان هیک» در حوزه 🔸پرونده نواندیشی در حوزه (5) 🖊دکتر محمد محمدرضایی در گفتگو با مباحثات 🔹از سی و چند سال پیش – حدود سال ۱۳۷۰- بستری در دفتر تبلیغات حوزه علمیه فراهم شد و شاید ما اولین مرکز پژوهشی را در قم بنیان نهادیم و بحث‌های کلام جدید را در حوزه مطرح کردیم. سعی می‌شد که واقعا طلبه‌های فاضلی را که در این حوزه فعالیت می‌کردند، جمع کنیم. مسئولیت این کار هم بر عهده حقیر بود. اوایل تحت عنوان کلام جدید، واحد ترجمه، فلسفه و کلام و… کار می‌کردیم. بعد تحت عنوان پژوهشگاه مباحث کلام جدید ادامه پیدا کرد. بعدا پژوهشگاه فلسفه و کلام شد. 🔹در آنجا کتابی با عنوان «فلسفه دین» جان هیک ترجمه شد. این کتاب را خود من ترجمه کردم، که البته نوشته‌اند تنی چند از فضلای حوزه علمیه. این اثر شاید اولین کتاب الحادی بود که در حوزه علمیه چاپ شد. به علما داده شد و آنها می‌خواندند. این اثر یک کتاب درسی بود که در اروپا و امریکا تدریس می‌شد. بنا بر این بود پاسخ‌هایی به این کتاب داده شود. 🔹حدود هزار نسخه چاپ شد. در آن نوشته بودند که این کتاب انتشار عمومی نشده است و فقط برای مطالعه شما است. آیت الله جوادی آملی جلساتی را تشکیل دادند که با محوریت این کتاب بود و این کتاب را نقد کردند. کتاب «تبیین براهین اثبات وجود خدا» در واقع نقد این کتاب است. آیت الله سبحانی نیز این کتاب را نقد کردند. در مدخل مسائل جدید کلامی بحث‌های زیادی را در این زمینه آورده‌اند. آیت الله گرامی در نقد این کتاب حدود ۵۰۰ صفحه مطلب نوشتند. 🔹این اتفاق در حوزه علمیه یک حرکتی ایجاد کرد. بنده کتابی را با عنوان «مبانی فلسفه مسیحیت» ترجمه کردم. سعی می‌شد از کسانی که حرف‌های جدیدی دارند، تحت عنوان روشنفکر دینی دعوت شود، آنها می‌آمدند و در جلسات بسیار صمیمی نظراتشان را مطرح می‌کردند. اشکالات آنها نیز مطرح می‌شد. حرکت خوبی در حوزه علمیه آغاز شده بود. بنده بعد از چند سال از آنجا کنار رفتم و دیگر به آن شدت نبود، اما کم و زیاد ادامه داشت. 🔹آقای ملکیان انسان بسیار متخلقی بود و از ایشان استفاده می‌کردیم. در ابتدا در واحد ترجمه از ایشان استفاده می‌کردیم. ایشان نکات بسیار خوبی را مطرح می‌کرد، کلاس‌هایی داشتیم، ولی وقتی نوبت فکر و اندیشه رسید، کم‌کم احساس کردیم که شاید نتوانیم آن فکر را بپذیریم و ما در مسیری متفاوت از ایشان حرکت می‌کردیم. البته به شخصیت ایشان احترام می‌گذاشتیم. به منزل ایشان رفت و آمد داشتیم. اینطور نبود که چون ما با هم دوست هستیم، فکر ایشان را کامل بپذیریم. 🔹بنده فکر می‌کنم نحوه بیان بسیار اثرگذار است. نحوه ورود و خروج افراد به موضوع بسیار اثر دارد. شما می‌توانید الحادی‌ترین مطلب را به گونه‌ای بیان کنید که هیچ حساسیتی را برنیانگیزاند. به یاد دارم که کتاب فلسفه دین جان هیک را خدمت مقام معظم رهبری دادیم. ایشان گفتند که اتفاقا ما هم می‌خواهیم که حوزه علمیه با این بحث‌ها آشنا باشد. 🔹جناب استاد مجتهد شبستری سالیانی است که در این حوزه‌ها کار کرده‌ و در دانشکده الهیات استاد بوده‌اند. خودشان طلبه و معمم بوده و شاگرد برخی از مراجع بودند. ایشان نامه‌ای به مراجع تقلید نوشت که شما چهل سال است که تفسیر غیرانسانی و غیراخلاقی و توام با خوشنونت از دین ارائه داده‌اید. یک سری مقالاتی نوشته بود و گفته بود که اگر می‌توانید اینها را نقد کنید. شماها نمی‌دانید که من چه می‌گویم. اصلا از این مباحث اطلاع ندارید و تهمت و افترا می‌زنید. صرف نظر کنیم از اینکه این نوع لحن کلام مناسب نبود، در حوزه علم که نباید با این ادبیات خشن برخورد شود. 🔹با توجه به اینکه ما مدت‌هاست محضر آیت الله سبحانی هستیم و ایشان از نزدیک می‌شناسند لطف کردند و ما را به عنوان نماینده خودشان معرفی کردند و گفتند اگر نکته‌ای دارید با ایشان مطرح کنید. ما به آقای شبستری درخواست دادیم که هر کجا شما بفرمایید ما حاضر به مناظره هستیم. البته ایشان نیامد و گفت که من فقط می‌خواهم با خود مراجع مناظره کنم. 🔹بنده گفتم هدف شما اصلاح‌گری است و بدین شکل بهره‌ای از اصلاح‌گری هم محقق می‌شود. حداکثر اینکه در آخر می‌گویید که این آقا چیزی بلد نبود. در هر صورت ایشان نیامد، من هم احساس کردم که لازم است که پاسخ‌هایی داده شود، این بود که پاسخ‌هایی دادیم. البته ایشان هیچ پاسخی در این زمینه نداد. 🔸متن کامل این گفتگو را در لینک زیر مشاهده کنید: 👇👇👇 http://mobahesat.ir/21391/amp 🔻🔻🔻 @mobahesat